İKTİSAT   |   MAKALELER   |   İSTATİSTİKLER   |   GRAFİKLER   |   ENGLISH   |   İLETİŞİM       

 
 
Türkiye Ekonomisi
Dünya Ekonomisi
Osmanlı Ekonomisi
Finansal Ekonomi
İşletme Ekonomisi
Hizmet Ekonomisi
Kalkınma Ekonomisi
Tarım Ekonomisi
Borsa ve Yatırım
Ekonomi Sözlüğü
Ekonomi Ders Notları
Ekonomi Düşünürleri
Genel Ekonomi Soruları
Özel İstatistik Arşivi
Özel İktisat Konuları
Açık Öğretim İktisat
Ekonomi Kurumları
Kamu Yönetimi
Kamu (Devlet) Maliyesi
Sigortacılık Konuları
Türkiye İktisat Tarihi
Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Maastricht Kriterleri Açısından AB ülkelerinin Durumu

Söz konusu kriterlerden enflasyon, kamu açığı ve kamu borcuna ilişkin kriterler daha çok ekonomi politikası tarafından belirlenecek nitelikte iken, faiz oranı ve döviz kuruna ilişkin kriterler daha çok Pazar koşulları tarafından belirlenen değişkenlerdir. Ekonomi politikası tarafından belirlenme olasılığı fazla olan kriterlerde üye devletler arasında bir yaklaşım sağlanamadığı taktirde, pazar koşulları tarafından belirlenme olasılığı fazla olan değişkenlerde yaklaşım sağlanması zor olacaktır.

AB Resmi Gazetesi’nde 11 Mayıs 1998’de yayınlanan kararla Komisyon, üye ülkelerin, Maastricht Antlaşması’nda belirlenen kriterlerini yerine getirip getiremediğini ayrıntılı bir şekilde incelemiş olup bu inceleme sonucuna göre para birliğine katılan ülkeler: Belçika, Almanya, İspanya, Fransa, İrlanda, İtalya, Lüksemburg, Hollanda, Avusturya, Portekiz ve Finlandiya olarak belirtilmiştir. Yunanistan ve İsveç Maastricht Kriterleri’ni yerine getirememiştir. İngiltere ve Danimarka ise katılmama haklarını kullanarak sistemin dışında kalmışlardır. Ancak daha sonra Yunanistan tek paraya geçiş için gerekli koşulları yerine getirmiş ve 2001 yılında parasal birliğe kabul edilmiştir. Danimarka ise kriterleri tutturtmuş olmasına rağmen yapılan referandum sonucu Danimarka halkı EURO’ya katılmama kararı almıştır. İngiltere ise istediğinde katılma hakkını elde etmiştir. 2007 yılında Slovenya, 2008 yılında Güney Kıbrıs Rum Kesimi ve Malta, 2009 yılında ise Slovakya parasal birliğe dahil olmuştur.

Maastricht Kriterleri’ne üye ülkelerin uyum gösterebilmeleri oldukça güç bir görevdir. Ancak bu kriterlere uyum gösterilmesi EURO’ya geçişte kolaylık sağlanması ve yeni sistemin sürekliliği açısından gereklidir. Böylece ekonomilerin ortak kalkınmasına hizmet edilecek ve üye ülkeler arasında ekonomik hayat ve ilişkiler daha da kolaylaşacaktır. Her ülkenin kendi borçları için sorumluluk taşımları sağlanacak ve borçlar üye ülkelerin sırtına yüklenmeyecektir. Ayrıca, düşük enflasyon ve uzun dönem faiz oranlarıyla ve kurların dalgalanma marjları içinde kalmasıyla ülkelerde ekonomik istikrar ve yakınlaşma sağlanacaktır.

Parasal birliğe dahil ülkelerin yıllara göre belirlenen Maastricht Kriterlerine olan uyumunu tablolar yardımıyla inceleyelim:

Avrupa Birliği Ülkelerinin Enflasyon Oranları (%)

 

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

AB

1.3

1.2

1.9

2.2

2.1

2.0

2.0

2.2

2.2

2.3

3.7

1.0

EURO alanı

1.2

1.2

2.2

2.4

2.3

2.1

2.2

2.2

2.2

2.1

3.3

0.3

Almanya

0.6*

0.6*

1.4*

1.9*

1.4*

1.0*

1.8

1.9

1.8

2.3

2.8*

0.2*

Fransa

0.7*

0.6*

1.8

1.8*

1.9

2.2

2.3

1.9

1.9

1.6*

3.2

0.1*

İtalya

2.0

1.7

2.6

2.3

2.6

2.8

2.3

2.2

2.2

2.0

3.5

0.8

İspanya

1.8

2.2

3.5

2.8

3.6

3.1

3.1

3.4

3.6

2.8

4.1

-0.2

Hollanda

1.8

2.0

2.3

5.1

3.9

2.2

1.4

1.5

1.7*

1.6

2.2*

1.0

Belçika

0.9

1.1

2.7

2.4

1.6*

1.5

1.9

2.5

2.3

1.8

4.5

0.0

Avusturya

0.8*

0.5*

2.0

2.3

1.7

1.3*

2.0

2.1

1.7*

2.2

3.2

0.4

Lüksemburg

1.0

1.0

3.8

2.4

2.1

2.5

3.2

3.8

3.0

2.7

4.1

0.0

Finlandiya

1.3

1.3

2.9

2.7

2.0

1.3*

0.1*

0.8*

1.3*

1.6*

3.9

1.6

Portekiz

2.2

2.2

2.8

4.4

3.7

3.3

2.5

2.1

3.0

2.4

2.7*

-0.9

İrlanda

2.1

2.5

5.3

4.0

4.7

4.0

2.3

2.2

2.7

2.9

3.1

-1.7

Yunanistan

4.5

2.1

2.9

3.7

3.9

3.4

3.0

3.5

3.3

3.0

4.2

1.3

Slovenya

7.9

6.1

8.9

8.6

7.5

5.7

3.7

2.5

2.5

3.8

5.5

0.9

Malta

3.7

2.3

3.0

2.5

2.6

1.9

2.7

2.5

2.6

0.7

4.7

1.8

GKRK

2.3

1.1

4.9

2.0

2.8

4.0

1.9

2.0

2.2

2.2

4.4

0.2*

Slovakya

6.7

10.4

12.2

7.2

3.5

8.4

7.5

2.8

4.3

1.9

3.9

0.9

Danimarka

1.3

2.1

2.7

2.3

2.4

2.0

0.9*

1.7*

1.9

1.7

3.6

1.1

İngiltere

1.6

1.3

0.8*

1.2*

1.3*

1.4

1.3

2.1

2.3

2.3

3.6

2.2

İsveç

1.0

0.5*

1.3*

2.7

1.9

2.3

1.0*

0.8*

1.5*

1.7*

3.3

1.9

Estonya

8.8

3.1

3.9

5.6

3.6

1.4

3.0

4.1

4.4

6.7

10.6

0.2

Referans değer

2.2

2.0

2.6

3.1

2.9

2.7

2.1

2.6

3

3.1

4.0

1.6

Kaynak: The European Commission,

Maastricht Kriteri olarak belirlenen enflâsyon oranı kriterinin özel bir durumu bulunmaktadır. En iyi performans gösteren 3 ülke ortalaması ile ilgili ülkenin enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmeyecektir. Dolayısıyla parasal birliğin kurulduğu 1999 yılından sonra ülkelerin sergilediği performanslar “referans değer” ile ilişkilendirilmelidir.

Yunanistan, İspanya, Slovenya, Slovakya, Estonya’nın genel olarak yakınsamayı sağlayamadığı, İrlanda ve Portekiz ‘de zaman zaman sapmalar olduğu gözlemlenmektedir. Diğer tüm ülkelerin enflasyon rakamlarının enflâsyon kriterinin çok altında bir enflâsyon oranına sahip olduğu görülmektedir. Ancak tüm parasal birlik üyesi ülkelerin enflasyon oranlarına genel bir bakış yapıldığında, ülkelerin enflasyon oranları kriteri bağlamında belirli sapmalara rağmen yakınsadığı anlaşılabilir.

Uzun Dönem Faiz Oranları (%) Bakımından AB Ülkelerinin Durumu

 

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

AB(27 ülke)

 

 

 

5.00

4.92

4.23

4.39

3.72

4.03

4.57

4.55

4.13

EURO alanı

4.71

4.66

5.44

5.00

4.91

4.14

4.12

3.42

3.84

4.32

4.30

3.82

Almanya

4.57*

4.49*

5.26*

4.80*

4.78*

4.07*

4.04

3.35

3.76

4.22

3.98*

3.22*

Fransa

4.64*

4.61*

5.39

4.94*

4.86

4.13

4.10

3.41

3.80

4.30*

4.23

3.65*

İtalya

4.88

4.73

5.58

5.19

5.03

4.25

4.26

3.56

4.05

4.49

4.68

4.31

İspanya

4.83

4.73

5.53

5.12

4.96

4.12

4.10

3.39

3.78

4.31

4.37

3.98

Hollanda

4.63

4.63

5.40

4.96

4.89

4.12

4.10

3.37

3.78*

4.29

4.23*

3.69

Belçika

4.75

4.75

5.59

5.13

4.99*

4.18

4.15

3.43

3.81

4.33

4.42

3.90

Avusturya

4.71*

4.68*

5.56

5.08

4.96

4.14*

4.13

3.39

3.80*

4.30

4.36

3.94

Lüksemburg

4.73

4.66

5.52

4.86

4.70

4.03

4.18

3.37

3.92

4.56

4.61

4.23

Finlandiya

4.79

4.72

5.48

5.04

4.98

4.13*

4.11*

3.35*

3.78*

4.29*

4.29

3.74

Portekiz

4.88

4.78

5.59

5.16

5.01

4.18

4.14

3.44

3.91

4.42

4.52*

4.21

İrlanda

4.80

4.71

5.51

5.01

5.01

4.13

4.08

3.33

3.76

4.31

4.53

5.23

Yunanistan

8.48

6.30

6.10

5.30

5.12

4.27

4.26

3.59

4.07

4.50

4.80

5.17

Slovenya

 

 

 

 

8.72

6.40

4.68

3.81

3.85

4.53

4.61

4.38

Malta

 

 

 

6.19

5.82

5.04

4.69

4.56

4.32

4.72

4.81

4.54

GKRK

 

 

 

7.62

5.70

4.74

5.80

5.16

4.13

4.48

4.60

4.60*

Slovakya

 

 

 

8.04

6.94

4.99

5.03

3.52

4.41

4.49

4.72

4.71

Danimarka

4.94

4.91

5.64*

5.08

5.06

4.31

4.30*

3.40*

3.81

4.29

4.28

3.59

İngiltere

5.60

5.01

5.33*

5.01*

4.91*

4.58

4.93

4.46

4.37

5.06

4.50

3.36

İsveç

4.99

4.98

5.37

5.11

5.30

4.64

4.42*

3.38*

3.70

4.17*

3.89

3.25

Estonya

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Referans değer

6.64

6.59

7.4

6.91

6.89

6.11

6.28

5.37

5.78

6.25

6.25

5.82

Kaynak: The European Commission

Maastricht Kriteri olarak belirlenen uzun dönemli faiz oranı kriterinin de özel bir durumu bulunmaktadır. Bu alandaki kriter, en düşük enflasyona sahip olan 3 ülkenin ortalamasına 2 puan (% 2) ilâve edilmesi ile bulunmaktadır. Dolayısıyla parasal birliğin kurulduğu 1999 yılından sonra ülkelerin sergilediği performanslar “referans değer” ile ilişkilendirilerek incelenmelidir.

Uzun dönemli faiz oranı açısından değerlendirildiğinde 1999 sonrası dönemde yaklaşık % 5 seviyesinde tüm ülkelerin yakınsadığı anlaşılmaktadır.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü

Since 2005