Meis Adası Üzerine!...

Antalya-Fethiye arasında, Kaş üzerinden seyahat edenler, Kaş ilçesi çevresinde mola verip çevreyi gezmek isteyenler; Kaş kıyılarının karşısında, ortada bir büyük, iki tarafında iki kü­çük, üç ada grubunu görürler. Sözkonusu bu adalardan büyük olanın batısındakine Ro, doğusundakine Strongi ve ortadaki bü­yük adaya da Meis adası adı verilmektedir. Meis ve çevresin­deki iki ada, Oniki Adalar grubundan birini oluşturmaktadır.

 Meis adasının toplam yüzölçümü 7,3 km²., çevresindeki iki adayla birlikte ise 11,5 km², kadardır. Kıyıları son derece gi­rintili çıkıntılı olan bu adalar, sarp ve dik bir şekilde deniz üze­rinde yükselmekte ve uzaktan bir kaya parçasını andırmaktadır. Ortadaki büyükçe olan Meis adası 'na ancak doğu kıyısından gi­rilebilir. Adaya çıkılan bu kıyı kesiminde adanın tek yerleşmesi olan Meis köyü yeralmaktadır. Meis köyünde halk geçimini üzüm ve zeytin yetiştiriciliği ile balık ve sünger avcılığından karşılar. Hâlâ ayakta kalabilen camileri ve Anadolu mimarisiyle yapılmış evleri ile Meis köyü, tam bir Türk Köyü'nü andırır. Zaten Kaş kıyılarına da, sadece ve sadece 2250 metre (Yani yaklaşık 1,2 mil) uzaklıkta yeralmaktadır. İstanbul'un bir ilçesi olan Adalar, Anadolu Yakası kıyılarına 4 ile 8 km., uzaklıkta olup, toplam yüzölçümü 10 km2.kadardır. Buna göre, yaklaşık Adalar ilçesi büyüklüğünde olan Meis adası ve çevresindeki iki ada, Kaş kıyılarına olan uzaklığı,. İstanbul Anadolu Kıyıları-Adalar uzaklığının yarısı kadardır. Kaş kıyılarından her türlü hava şartlarında görülebilmekte olan bu adalardan mikrofonla yapılan bir konuşma rahatlıkla duyulabilmektedir. 

Adeta Kaş'lıların burnunun dibinde olan bu adalar ve üze­rinde yeralan Meis köyü, Kaş ilçesinin bir köyü müdür? Hayır. Sözü edilen bu koy ve adalar, Yunanistan'a bağlı Oniki Adalar İli'ne bağlıdır. Yani Meis Adası ve yakınındaki iki küçük ada, ne yazık ki Yunanistan toprakları içinde yeralmaktadır. Peki bu nasıl olmuş? Ne zaman Yunanistan'a geçmiş, bu adalar? 

Yıldırım Beyazıd zamanında, 1391 yılında, Antalya ile birlikte, Osmanlı Toprakları içine girmiş bu adalar. Osmanlı-İtalyan Savaşı sonrasında (13 Mayıs 1912), Oniki Adalar ile birlikte, Meis ve çevresindeki iki ada, Osmanlı topraklarından çıkarak İtalyanlar'ın hakimiyetine girmiş. Birinci Dünya Savaşı sırasında bir ara Fransızların eline geçen adalar, Sevr antlaşma­sıyla yine İtalyanlar'a verildi. 1923 Lozan Antlaşması ile bu ka­rar yeniden teyid edildi.İkinci Dünya Savaşı sonrası (1945), Oniki Adalar ile birlikte bu adalar, İngilizler tarafından İtal-yanlar'dan alınarak Yunanistan'a verildi. 1945 yılından bugüne kadar da, Yunanistan toprakları içinde sayılıyor. 

Daha 1980'li yıllara kadar, Meis halkı günlük ihtiyaçları­nı, Kaş ilçe merkezinden karşılıyorlardı. Ancak Yunanistan'ın hasmane tutumu sonucunda, ada halkının Türkiye ile tüm ilişki­leri kesildi. Bugün ada halkının bağlantısı, Rodos adasından haftada bir veya iki kez gelen gemi ile sağlanmaya çalışılmak­tadır. Bağlantı zorluğu, ada halkını göçetmeye yöneltmişse de, Yunanistan hükümeti ada halkını zorunlu ikâmete tabi tutmuş ve ada nüfusunun artışı için dışarıdan göçleri teşvik etmektedir. Son yıllarda, Yunanistan tarafından, Meis adasının tepeleri üs­tünde bir havaalanı yapılmıştır. Öte yandan yapılan antlaşmalar gereği silahlandırılması yasak olan Meis Adası, günümüzde Yunanistan tarafından bütün antlaşmalar çiğnenerek, malesef silahlandırılmaya çalışılmaktadır. Zaten 7,3 km², yüzölçüme sa­hip olan küçücük ada üzerinde, Yunanistan'ın havaalanı yap­ması, hiç barışçı bir yaklaşım değildir. Çünkü ada üzerinde ye­ralan Meis köyünün nüfusu 220 kişiyi ancak bulur. Yunanis­tan'ın verdiği bilgilere göre de; bu üç adada yaşayanların sayısı 1500 kişiyi ancak bulur. 220 veya maksimum 1500 kişi için, havaalanı yapmak, Dünya Ülkeleri'nin hiçbirinde görülmedik bir olaydır. Buna rağmen, Yunan makamları, sözkonusu havaa­lanının sivil amaçlı olduğunu iddia etmektedirler. 

Yunanistan karasuları mesafesini, sık sık 6 milden (yakla­şık 11,1 km.), 12 mile (22,2 km.) çıkarmayı düşünmekte ve bu düşüncesini fırsatını buldukça açıklamaktadır. Anadolu kıyıla­rına, Meis adası yoluyla 1,2 mil (2,2 km.) kadar sokulan Yuna­nistan, eğer siyasi manevrasını kıvırabilir ve başarıya ulaşırsa, Türk'ün Adalar Denizi'ni tamamen bir Yunan Denizi yapacaktır. 

Jeopolitik ve jeostratejik bakımdan büyük önem taşıyan Meis Adaları, diğer Oniki Adalar gibi, kıta sahanlığı bakımın­dan Anadolu yarımadasının yani Türkiye'nin bir parçasıdır. Parçanın bütünden ayrılması tüm dengeleri bozabileceği gibi, Meis Adası ve diğer Oniki Adalar grubunun Türkiye'den ayrıl­ması, dünya siyasetinde uluslararası dengeleri bozmuş ve Yu­nanistan ile Türkiye arasındaki siyasi barışı altüst etmiştir. Tür­kiye Cumhuriyeti, dünyanın hiçbir yerinde görülmeyen bu çar­pık bölüşümü, dış politikada gündeme getirmelidir. Yunanistan ile Türkiye arasındaki âdil ve dengeli bir bölüşüm sayesinde oluşturulacak bölgesel aktif coğrafya, önce bölge huzurunu sağlayacaktır. Ve daha sonra, Dünya; muhtaç olduğu barışa bir adım daha ilerleyecektir. 

Doç. Dr. Ramazan OZEY