Mortgage Krizinin Nedenleri
Mortgage Kredilerinin Yapısının Bozulması
Mortgage krizi neden çıktı?
Faizlerin düşük seyrettiği dönemlerde artan risk iştahıyla
kişilerin kredi geçmişlerine bakılmadan verilen
subprime mortgage kredilerinde, faizlerin
yükselmesiyle birlikte temerrütler ve icra yoluyla
satışlar artmaya başlamış ve bu durum karmaşık türev
araçlarla fınansal sisteme yayılarak dalgalanmaya
neden olmuştur.(BDDK, 2008, s.45)
Faiz Yapısının Uyumsuzlaşması
Başkan Bush yönetiminin özellikle düşük gelir seviyesine sahip olan
aileleri hedef alan konut edindirmeye yönelik
politikaları nedeniyle her türlü esneklik sağlanması
sonucu subprime ve değişken faizli konut
kredilerinin sayısında artış olmuştur. Bu çerçevede
kullanılan konut kredilerinden de özellikle değişken
faizli olan mortgage kredilerinin geri ödeme
tutarları, faiz oranlarında meydan gelen artış
nedeniyle oldukça yüksek düzeylere ulaşmıştır. (BDDK,
2008, s.49)
Konut Fiyatlarındaki Balon Artışlar ve
Mortgage krizi neden başladı?
Konut değerlerinin yüksek olduğu dönemlerde, mortgage kredilerine
dayalı menkul kıymetlerin düşük risk grubunda
değerlendirilerek yatırımcılara sunulmasının
ardından teminat niteliğindeki konutların
değerlerinde meydan gelen ani düşüşler nedeniyle
yüksek zararlar kaydedilmiştir. (BDDK, 2008, s 50)
Menkul Kıymetlerin Fonlanmasında Yaşanan Sıkışıklık
Mortgage kredilerine dayalı olarak ihraç edilen
menkul kıymet piyasasının temel fon kaynağı olan
mortgage kredileri geri ödemelerinde yaşanan
sorunlar nedeniyle ikincil piyasanın fonlanmasında
sıkıntılar yaşanmaya başlamıştır. Özellikle subprime
mortgage kredilerinin menkul kıymetleştirilmesi,
sermaye piyasalarını derinleştirmekten ziyade mevcut
işleyişin temelden bozulmasına neden olmuştur. (BDDK,
2008, s .53)
Kredi Türev Piyasalarının Genişlemesi
Kredi temin eden kurumlar alacaklarını teminat göstererek hacmi
trilyon doları bulan konut tahvillerini piyasaya
satmışlardır. Bu tahvillerin getirilen, Amerikan
hazine bonosunun çok üzerinde olduğu için özellikle
riskli ve yüksek getiri hedefleyen serbest fonların
bu tahvillere yönelmesinde etkili olmuştur.
Bankalar, kredi alacaklarını menkul kıymetleştirme
yoluyla yatırım aracı haline çevirdikleri için
mortgage piyasaları, sadece kredi veren kuruluşla
kredi kullanan arasındaki kredi ilişkisine bağlı bir
piyasa olmadığından tüm fınansal sistem artan
faizler karşısında dalgalanma dönemine girmiştir. (BDDK,
2008, s.54)
Kredi Derecelendirme Sürecindeki Sorunlar
Kredi derecelendirme kuruluşları ard arda mortgage
kredilerine dayalı tahvillerin notunu indirirken
paralarını fonlardan çekmek isteyen yatırımcı
sayısındaki artışla birlikte bu ürünleri nakde
çevirmek de zorlaşmıştır. Aynı kredi derecelendirme
kurumlarının, bu tahvillere yakın tarihlerde olumlu
notlar verirken, bir anda notlarını kırarak
indirimlere gitmesi sistemin sorgulanmasını da
beraberinde getirmiştir. Bunun sonucunda yatırım
araçlarının fiyatları oldukça düşmüş ve milyarlarca
dolarlık fonlar değerini kaybetmiştir. (BDDK, 2008,
s.57)
|