Türk Cumhuriyetleri ve Sosyo- Ekonomik Yapısı ve Temel Ekonomik Göstergeleri 

Haziran - 2001 

Bu makalede yer alan bilgiler ve istatistiki veriler, 2000 yılının son çey­reğinde yayınlanmış olan Economic Intelligence Unit (EIU) Ülke Raporla-rı'ndan alınmıştır. Daha fazla bilgi isteyenler ElU'nun en son periyodik ra­porlarına başvurabilirler. 

AZERBAYCAN: Yüzölçümü 86.000 m2, nüfusu 8.1 milyon, GSYİH = 4 milyar dolar, Fert Başına Gelir (FBG) = 508 dolardır. Nüfus yapısı %90 Azeri, %10 Diğer (Rus, Yahudi, Ermeni vs) gruplardan oluşur. Başkenti Baku'nun nüfusu 2.1 milyon, olup para birimi ise manattır.

Başlıca Yeraltı Kaynakları: Petrol, doğal gaz, kurşun, çimento, ba­kır, demir cevheri, mermer ve kaya tuzudur. Başlıca Tarım ürünleri ise, üzüm, pamuk, tütün, çay, sebze ve meyvedir. Temel sanayi dalları ise, pet­rol araştırma, sondaj makineleri üretimi, petro kimyasallar, tekstil, elektro­nik ve metal işlemedir. 

KAZAKİSTAN: Yüzölçümü 2.7 milyon km2 (Türkiye'nin yaklaşık 3,5 katı) nüfusu 14.9 milyon, GSYİH = 15.8 milyar dolar, Fert Başına Gelir (FBG) = 1050 dolardır. Nüfus yapısı %53.4 Kazak, %30 Rus, %2.4 Alman, %3.7 Ukrayna, %10.6 diğer gruplardan oluşur. 1990 yılında Kazakistan nüfusunun %38'i Rus ve %40'ı Kazaklar'dan oluşuyordu. Rusya'ya göçün ve Kazak nüfusundaki artış hızının yüksek olması bu oranı değiştirmiştir. Başkent Astana'nin nüfusu 318 bin, olup para birimi ise Tenge'dir.

Başlıca Yeraltı Kaynakları: Krom.volfram, çinko, bakır, altın, demir, kömür, Petrol ve doğal gazdır. Başlıca tarım ürünleri ise, buğday, pamuk, şeker pancarı ve hayvancılıktır. Temel sanayi dalları ise, tarımsal sanayi­ler, metalürji, hafif sanayi, petro kimyasallar ve tekstildir. 

KIRGIZİSTAN: Yüzölçümü 198.5 bin km2, nüfusu 4.8 milyon, GSYİH = 1.2 milyar dolar, Fert Başına Gelir (FBG) = 316 dolardır. Nüfus yapısı %61.2 Kırgız, %14.9 Rus, %14.4 Özbek, %1.5 Ukrayna, %7.8 Diğer grup­lardan oluşur. Başkenti Bişkek'in nüfusu 789 bin, olup para birimi ise som­dur.

Başlıca Yeraltı Kaynakları: Yeraltı kaynakları yönünden fakir olan bu ülkede doğal gaz ve kömür ülke ihtiyacının sadece bir kısmını karşılamaktadır. Başlıca tarım ürünleri ise, pamuk, yün, sebze ve meyve ve kenevir­dir. Temel sanayi dalları ise, tekstil, maden ve metalürji, elektronik, demir dışı metaller, ipek ve koza işleme, deri işleme ve iş makineleri ve tarıma dayalı sanayilerdir. 

ÖZBEKİSTAN: Yüzölçümü 447.4 bin km2, nüfusu 24.6 milyon, GSYİH = 15.5 milyar dolar, Fert Başına Gelir (FBG) = 630 dolardır. Nüfus yapısı %75 Özbek, %10 Tatar, %6 Rus, %5 Tacik, %4 Kazaklardan oluşur. Başkenti Taşkent'in nüfusu 2.5 milyon, olup para birimi ise sumdur.

Başlıca Yer altı Kaynakları: Petrol, doğal gaz, kömür, altın, bakır, gü­müş, volfram ve tungstendir. Başlıca Tarım ürünleri ise, buğday, pamuk, sebze, meyve ve tabii ipektir. Temel sanayi dalları ise, tarım ve tekstil ma­kineleri, kimyasallar ve metalürjidir. 

TÜRKMENİSTAN: Yüzölçümü 488.1 bin km2 (%76.8'i çöldür), nüfu­su 4.5 milyon, GSYİH = 1.1 milyar dolar, Fert Başına Gelir (FBG) = 400 dolardır. Nüfus yapısı %78 Türkmen, %9 Özbek, %7 Rus, %2 Kazak, %1 Tatar, %3 Diğer (Azeri, Ermeni, Alman, Ukraynalı, Gürcü, Kürt, Rus Yahu-disi) gruplardan oluşur. Başkenti Aşkaabat'ın nüfusu yaklaşık 1 milyon, olup, para birimi ise manattır.

Başlıca Yeraltı Kaynakları: Doğal gaz, petrol, sülfür, kaya tuzu, po­tasyumdur. Başlıca tarım ürünleri pamuk, ipek, meyan kökü, astıragan kö­kü, yündür. Temel sanayi dalları ise, petro kimya, tekstil, gübre, doğal gaz, pencere camıdır.