Türkiye Ekonomisi
Dünya Ekonomisi
Osmanlı Ekonomisi
Finansal Ekonomi
İşletme Ekonomisi
Hizmet Ekonomisi
Kalkınma Ekonomisi
Tarım Ekonomisi
Borsa ve Yatırım
Ekonomi Sözlüğü
Ekonomi Ders Notları
Ekonomi Düşünürleri
Genel Ekonomi Soruları
Özel İstatistik Arşivi
Özel İktisat Konuları
Açık Öğretim İktisat
Ekonomi Kurumları
Kamu Yönetimi
Kamu (Devlet) Maliyesi
Sigortacılık Konuları
Türkiye İktisat Tarihi
Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Ulusal (Uluslararası) Düzeyde Rekabet Gücü

Ulusal veya uluslararası rekabet gücü ifadeleri çoğunlukla aynı anlamda kullanılmakta ve her iki kavram da firma veya endüstri düzeyinden farklı olarak, daha geniş kapsamda, bir ülkenin uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü ifade etmektedir (Atik, 2005: 21). 

OECD tanımlamasına göre uluslararası rekabet gücü, bir ülkenin serbest ve şeffaf piyasa koşullarında uluslararası piyasaların isteğine göre mal ve hizmetler üretebilme yeteneği yanında, uzun dönemde halkının reel gelir düzeyini koruma ve artırma kabiliyetidir (Töre, 1995: 39). Bu tanıma göre bir ülkenin rekabet gücü elde edebilmesi için küresel piyasaların taleplerine cevap verebilmesi ve bununla birlikte halkının gelir seviyesini artırması gerekmektedir. 

Fagerberg, Uluslararası Rekabet Gücü isimli çalışmasında ödemeler dengesi, istihdam ve ekonomik büyüme konularına da yer vererek bir tanımlamada bulunmuştur. Fagerberg’e göre uluslararası rekabet gücü, ödemeler dengesi sorunlarına yol açmaksızın, ekonomik büyüme ve istihdam artışı başta olmak üzere bir ülkenin temel iktisat politikası hedeflerini gerçekleştirebilme becerisidir (Fagerberg, 1988: 355). Buna benzer bir tanım da Markusen tarafından yapılmıştır. Markusen’e göre ulusal düzeyde rekabet gücü, bir ülkenin serbest ticaret koşulları altında dış ticaretini dengede tutarak ticaret partnerlerininkine eşit bir reel milli gelir büyümesi sürdürebilme yeteneğidir (Aktan: Markusen, 1992: 7). 

Avrupa Birliği Komisyonu’nun, 2006 yılı Avrupa Rekabet Gücü Raporu çerçevesinde yaptığı değerlendirmede rekabet gücünün uzun dönemli göstergesi olarak verimlilik gelişmelerinin dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir. Komisyona göre uluslararası rekabet gücü, bir ülkenin veya bölgenin yaşam standartlarında sürdürülebilir bir artış gerçekleştirebilme ve gayri iradi işsizlik seviyesini mümkün olabilecek minimum seviyede tutabilme vasıtasıdır (Commission Of The European Communities, 2006: 2). 

Uluslararası rekabet gücü kavramına dinamik bir bakış açısıyla yaklaşan Aiginger’e göre bir ülkenin uluslararası rekabet gücü, ülkenin içinde bulunulan dönemde ve gelecekte arzu ettiği faktör gelirlerinde ve ilgili ülkenin vatandaşları tarafından yeterli görülen iktisadi, çevresel ve sosyal bir makro ekonomik ortamda dünya piyasalarına yeterli miktarda ürün satabilme yeteneğidir (Aiginger, 1998: 164). 

Yıllık olarak Küresel Rekabet Gücü Raporu yayınlayan Dünya Ekonomik Forumu (WEF) ve Dünya Rekabet Gücü Yıllığı’nı yayınlayan Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü (IMD) de uluslararası rekabet gücü konusunda tanımlamada bulunmuşlardır. Dünya Ekonomik Forumu, uluslararası rekabet gücünün, bir ülkenin verimlilik seviyesini belirleyen faktörler, politikalar ve kurumlardan oluştuğunu belirtmektedir. IMD’ye göre ise uluslararası rekabet gücü, bir ülkenin firmalarının daha fazla değer yaratmalarını ve vatandaşlarının daha yüksek refaha sahip olmalarını mümkün kılabilecek bir ortamı oluşturma yetkinliğidir (Bedir, 2009: 15). 

Rekabet gücü kavramı konusunda gerek mikro düzeyde gerekse de makro düzeyde yapılan tanımlamalara bakıldığında iktisat teorisyenlerinin ortak bir ifadesinin olmadığı görülmektedir. Bununla birlikte firma ve endüstri düzeyinde yapılan tanımlamalarda genellikle maliyet ve verimlilik açılımlarına yoğunlaşılırken, ülke düzeyindeki tanımlamalarda bu açılımlara ilaveten makro ekonomik büyüklüklere de önem verilmektedir. Bu durum da rekabet gücü konusunda mikro düzeyli ifadeleştirmelerden makro düzeyli ifadeleştirmelere geçildikçe analizlere katılacak iktisadi konuların artış gösterdiğini belirtmektedir. 

Rekabet gücü kavramı çeşitli düzeylerde tanımlansa da uluslararası piyasalarda rekabet eden iktisadi birimler, firmalardır. Belirli bir endüstri içerisinde faaliyet gösteren bir firmanın sergilemiş olduğu performans neticesinde elde edebileceği rekabet gücü, ilgili firmanın faaliyet gösterdiği endüstrinin rekabet gücünü gösterebilecektir. Söz konusu endüstrinin de uluslararası piyasalarda yoğun bir rekabet ortamından geçerek rekabet gücü kazanması, endüstrinin faaliyet gösterdiği ülkenin uluslararası piyasalardaki rekabet gücünü gösterebilecektir. Dolayısıyla bir ülkede faaliyet gösteren bir firmanın elde ettiği rekabet gücü, ilgili ülkenin rekabet gücünü de etkileyebilecektir. Sonuçta mikro düzeydeki rekabet gücü, makro düzeydeki rekabet gücünün belirleyicisi olarak görülebilmektedir. 

Ancak firma düzeyinde rekabet gücü ile uluslararası rekabet gücünün doğru orantılı olmadığı durumlar da söz konusudur. Yüksek kâr oranları ve büyük bir piyasa payına sahip olabilen bir firma, uluslararası düzeyde rekabet gücüne sahip olmayabilir. Özellikle yurtiçi piyasanın çeşitli ticari engellerle korunduğu durumlarda suni nitelikli rekabet gücü söz konusu olur. Çünkü yurtiçi piyasadaki ticari engellerin kaldırılması durumunda küresel rakiplerine kıyasla daha yüksek maliyete katlanarak üretim yapan bir firmanın, uluslararası piyasalarda rekabet edebilirliği azalma gösterir (Dulupçu, 2001: 77). 

Bu bilgiler ışığında ulusal (uluslararası) rekabet gücünün şu özelliklere sahip olduğu belirtilebilir (Çivi, 2001: 25). 

>   Rekabet gücü elde edebilmenin temel amacı, ülkenin yaşam standardını yükseltmek ve vatandaşlarına daha müreffeh bir ortam sunabilmektir. Söz konusu bu gelişmelerin sağlanabilmesi için de ilgili ülkenin üretim, yatırım ve ticaret gibi iktisadi faaliyetlerine önem vermesi, bu iktisadi faaliyetleri gerçekleştirebilecek ve destekleyebilecek kurumları arasında koordinasyon sağlaması gerekmektedir. 

>   Ürün ve hizmetlerin üretilmesi, dağıtılması ve satış sonrası hizmetlerin sağlanması konularında ülkenin rakipleri karşısında rekabetçi bir üstünlük sağlayabilmesi için söz konusu ülkenin kendisine ait özellik, yetenek ve potansiyeline odaklanması gerekmektedir. 

>   Bir ülkenin rekabetçi avantaj sağlayabilme gücünün incelenmesinde uluslararası piyasa payı, verimlilik, iktisadi büyüme, istihdam ve dış ticaret bilançosu gibi ekonomik göstergeler kullanılabilmektedir.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü

Since 2005