Yabancı Sermayeli Bankaların Türk Bankacılık Sektöründeki Yararları 

Yabancı sermayeli bankaların ev sahibi ülkede sağladıkları avantajlar, ulusal bankacılık sektörü açısından avantajlar, ölçek ekonomisi açısından sağlanan avantajlar, ekonomik büyüme açısından sağlanan avantajlar, ödemeler dengesi açısından sağlanan avantajlar, para politikası açısından sağlanan avantajlar ve ekonomik istikrar açısından sağlanan avantajlar olarak gruplandırılabilir. 

Bankacılık Sektörü İçin Sağlanan Avantajlar 

Yabancı bankalar ev sahibi ülkede, (Ekren, 1986: 217; Kahraman, 2002: 6–7; Tuğlu, 2006: 68; Şanlı, 2006, Büyükşalvarcı, 2008: 187): 

•    En son kredi araçlarını ve teknolojisini hızlı bir şekilde transfer edebilirler, 

•    Diğer yabancı bankaların gelişini teşvik ederek, bankacılık sektöründe yoğunlaşmanın azalmasına ve fiyat rekabetinin artışına neden olabilirler, 

•    Piyasanın genişlemesine bağlı olarak, müteşebbisleri teşvik edebilir ve ulusal bankaların pay almasına imkan sağlayabilirler. 

•    Yabancı bankalar, kredi ilişkisi içinde olduğu bir şirketin halka arzına aracılık faaliyetinde bulunduğu zaman var olan ilişki nedeniyle istihbarat maliyetine katlanmak zorunda kalmayacak, şirketler açısından sermaye piyasasından para toplamak daha az maliyetli olacaktır. 

•    Yabancı bankalar birçok değişik ürün ve hizmeti bir arada sunabildikleri için, rekabetin daha az olduğu ürünlerde kar oranını yüksek tutarak, rekabetçi ürünleri uzman bankalardan daha düşük maliyetle sunabilme şansına sahip olabilmektedirler. 

•    Yabancı bankalar rekabet ortamını geliştirerek kaynakların optimal kullanılmasına katkı sağlamaktadır.

•    Yabancı bankalar, kapsamlı ve gelişmiş risk yönetimi uygulayarak müşteri portföyünün ve risklerin düzenli takibini sağlamaktadırlar. Böylece daha sağlıklı banka bilânçoları oluşabilmektedir. 

•    Yabancı bankalar birçok şekilde yerli bankacılık sektöründeki insan kalitesinde de artış meydana getirir. Eğer yabancı bankalar, yatırım yaptıkları ülkelere bankacılık konusunda deneyimli ve yetenekli yöneticileri beraberlerinde getirirlerse, yerli yöneticiler onlardan bankacılık konusunda pek çok şey öğrenirler. Bununla birlikte; yabancı bankalar, yerel bankacıların eğitimine de yatırım yaparlar. Böylece bankacılık sektöründe daha eğitimli ve kaliteli işgücü, daha etkin yerel bankacılık işlemlerini ortaya çıkarır ve dolayısıyla maliyetler düşer. 

Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı bankaların uluslararası özelliği, müşterilere sunulacak hizmetlerinin çeşitlendirilmesini kolaylaştırmaktadır. Bunun yanında, rekabetten dolayı yabancı bankalar hizmetlerinin fiyatlarını düşürebildikleri gibi her durumda en elverişli hizmet ve teklifi de sunabilmektedir. Öte yandan müşterilerin elde edeceği bir diğer fayda da, sağlam bankacılık sistemi yoluyla kendilerine hizmet sunulmasıdır. Bankacılık endüstrisinde, teknoloji transferi genellikle iki yönlüdür. Diğer bir ifadeyle ulusal ve yabancı bankalar birbirlerine teknoloji transfer edebilirler. Bununla beraber, Türk bankacılık sisteminin yapısı göz önüne alındığında bu transferin yabancı bankalardan ulusal bankalara yönelik olduğu görülecektir. Bankacılık sektöründe teknoloji özellikle iki konuda önem arz etmektedir: bankacılık faaliyetleriyle ilgili yönetim bilgisi ile özel araçlar ve belirli bir çalışma vasıtasının en uygun şekilde değerlendirilmesi. Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı bankaların çoğunluğu, hem teorik hem de teknik açıdan bu transferi gerçekleştirebilme gücündedir. Bu yolla sağlanacak en önemli fayda, ulusal bankaların uluslararası parasal ilişki ve işlemleri yurt dışına gitmeden görebileceği ve öğrenebileceği ortamın yaratılmasıdır (Ekren, 1986: 218). 

Denizer (2000), yaptığı çalışmada yabancı banka girişlerinin, ulusal bankaların yüksek hizmet bedellerini kırcı etkisine işaret etmektedir. Çünkü fayda beklentileri artan ulusal bankalar piyasayı ellerinde tutabilmek için rekabete daha istekli olacaklardır. 

Türkiye’de bankalar, 2002 yılında, yani yeniden yapılandırmanın başlangıcında, teknolojiye fazla yatırım yapmayarak (kriz sonrası ilk yıllar için doğal sayılabilecek bir davranış biçimi olarak görülebilir) belirli miktarda çıktı elde edebilmek için daha az girdi kullanıp etkinliklerini arttırmışlar ve verimlilik düzeylerinde çok sınırlı bir düşüş ile kriz sonrası yılı geçirmişlerdir. Daha sonraki iki yılda ise, hem etkinlik artışının hem de teknolojik ilerlemenin verimlilik büyümesinde payı olmasına rağmen baskın faktörün, teknolojik ilerleme olduğu görülmektedir (Öncü ve Aktaş, 2007: 259). 

•    Sabit giderlerini çok sayıda hizmet sunmaları nedeniyle daha çok hizmete dağıtabilirler,

•    Çok sayıda olan şube ağlarını kullanarak daha çok sayıda müşteriye daha düşük marjinal maliyetle ulaşabilirler,

•    Bankalar bir sektörde edindikleri isim ve itibarlarından diğer sektörlerde de yarar sağlayabilirler,

•    Talepte yaşanan değişikliğe hemen ayak uydurabilirler,

•    Eleman ve teknik imkanlarını birden fazla sektörde kullanabilirler. 

2003-2008 yılları arasında Türk bankacılık sektörü üzerinde Coşkun ve Balatan’ın yaptığı bir araştırma sonucunda özellikle Garanti Bankası, Akbank ve İş Bankası’ nın etkinlik açısından önde gelen bankalar olduğu kesinleşmiştir. Bankaların sermaye yapısında kamu otoritesi olmasının etkinliği azaltıcı bir etkisi olduğundan bahsedilebilir. Bunun yanında sermaye açısından yabancı sermayeye sahip olmanın etkinliği arttırıcı bir sebep olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bankaların ölçek büyüklüğünün artması etkinlik değerlerine olumlu katkı sağlamaktadır. En etkin bulunan bankalar büyük ölçekli olan bankalardır ve buna örnek olarak Garanti Bankası ve İş Bankası verilebilir. Söz konusu çalışma, seçilen yıllar itibariyle seçilen bankaların etkinlik farkının ölçek etkinliğindeki büyük farklardan kaynaklandığını ortaya koymuştur (Coşkun ve Balatan, 2009: 36). 

Ekonomik Büyüme Açısından Sağlanan Avantajlar 

Yabancı banka girişini destekleyen görüşlerden birisi olarak, yabancı bankaların sağlayacağı ilave fon kaynaklarıyla ülkelerin ekonomik büyümesine yapacağı katkılar dile getirilmektedir. Yabancı bankaların varlığı, sermaye girişlerini artırarak yerel projelerin finansmanı için gereken fonların artmasına katkıda bulunmaktadır. Yabancı bankalar, sahip oldukları tecrübe ile projelerin uluslararası kaynaklar ile finanse edilmesine ön ayak olabilmektedirler. Bunun yanı sıra, yabancı bankalar dünya üzerindeki birçok ülkede sahip oldukları şube ağları ve portföyleri ile fonların çeşitlendirilmesine olanak tanımaktadır. Yabancı bankalar, kriz sonrası yeniden sermayelendirme döneminde yerel bankacılık sistemi için önemli bir sermaye kaynağı olarak rol oynamaktadır (Bumin, 2007b: 26) 

Bir ülkenin mali sektörü ve bu sektör içinde özellikle bankalar, reel sektöre fon sağlayarak reel sektörün büyümesinde büyük rol almaktadırlar. Yabancı bankalar, özel sektöre verilen kredilerin artmasını sağlayarak büyümeye katkıda bulunabilmektedir. 

Yabancı bankalar ulusal tasarrufların teşvik edilmesinde, bunların prodüktif endüstrilere dağıtımında, araç ve teçhizat gibi alt yapı yatırımlarının oluşturulması ve iyileştirilmesinde faydalı bir rol oynayabilir. Ayrıca yabancı bankalar, gelişmekte olan ülkelerin büyük ihtiyacı olan uluslararası kredi değerliliğinin artmasına ve böylece kalkınma stratejilerinin seçiminde daha geniş imkanlar sağlamasına yardımcı olabilir (Ekren, 1986: 223).