|
Ekonomi Ve İşletme Açısından Yatırım Nedir, Yatırım
Finansman
Bir işletmeyi kuran her girişimci yatırım
yapmaktadır. Örneğin, bir bakkalın yaptığı yatırım;
satın alınan dükkân, yaptırılan vitrinler, tezgâh,
dolap ve buzdolabı gibi unsurlardan oluşur. Ayrıca
işletme malzemesini ve devamlı olarak alıcı için
hazır bulundurulacak mal stokunu da yatırım
sayabiliriz. Yine bir çimento fabrikasında tüm sabit
tesisler ve değerler (bina, makina, donanım), taşıt
araçları, ambar stokları da yatırıma girer.
Yatırım birkaç anlamda kullanılır:
Finansal Yatırım
a. Ekonomi literatüründe en geniş
anlamda yatırım; bir dönem içinde üretilen
malların tüketiminden sonra gelecek devreye
aktarılan kısmıdır. Bu tanıma göre, stok artışları,
diğer bir deyişle, belli bir dönem içinde üretimi
tamamlanıpta üreticiden tüketiciye geçemeyen tüm
tüketim malları, hammadde ve aramalı miktarlarındaki
artışlar yatırım sayılır. Ancak ulusal muhasebe
hesaplarında stok hareketleri gösterilmediği için,
stoklardaki artışlar yatırım olarak dikkate
alınmamaktadır. Buna göre, ülkemizde kabul edilen
anlamıyla yatırım; "bir dönem içinde üretim
mallarına veya sermaye teçhizatına yapılan
ilavelerdir". Yine ekonomi literatüründe yatırım,
ulusal gelirin yeni üretim birimleri (işletmeler)
kurmak veya eskiyen üniteleri yenilemek için ayrılan
kısmı anlamındadır.
b. İşletme bilimi açısından yatırım; sabit
sermaye yatırımları (duran varlıklara yatırım) ve
stok yatırımları olarak iki kısımda düşünülebilir.
Yatırım ve Kalkınma
Sabit sermaye yatırımları, sabit değerlere veya
varlıklara yapılan ilaveler olarak tanımlanır. Sabit
sermaye yatırımlarına örnek olarak; sabit sermaye
malları, makina, yapı tesisleri, donatım, ulaştırma
araçları ve bunlar gibi ömrü uzun üretim
araçlarıdır. Sabit sermaye yatırımları başlıca iki
gruba ayrılır: Birincisi, yapı, tesis ve onarımlar
gibi inşaat yatırımları ve ikinci grup ise makina ve
teçhizat yatırımlarıdır. Birinci gruptaki inşaat
yatırımlarına örnek olarak; arazi düzenlenmesini,
üretimde kullanılan her türlü inşaat işlerini,
bakım-tamir ve büyük onarım işlerini verebiliriz.
Üreticinin, üretim sürecinde bir yıldan uzun zaman
kullanılmak üzere satın aldığı veya imal ettiği
makina ve teçhizat malzemesi, yatırım sayılabilir.
Yine fabrika binaları, uzun ömüriü üretim cihazları
üretimde kullanılan taşıtlar, gemiler, uçaklar,
diğer uzun ömürlü aletlerin imali ve sahip olunuşu
yatırım sayılır.
Stok yatırımları da genel yatırım tanımına dahildir.
Zira stoklar üretim mekanizmasının bir parçasıdır.
Devamlı, düzenli ve rasyonel bir üretim ve dağıtım
için optimal düzeyde hammadde, yarı ve tam mamul
stokların varlığı zorunludur. Bu amaca hizmet ettiği
sürece stoklar geniş anlamda bir üretim aracıdır.
İktisat Yatırım
c. Müteşebbis ya da girişimci açısından yatırım;
nakdi veya parasal sermayenin makina, teçhizat,
donatım ve ulaştırma araçları gibi sabit yatırmjara
dönüşümüdür. İşletmeye yatırılan bu parasal sermaye
amortisman ve kârlarla tekrar parasal sermaye
biçimine dönüşecek ve müteşebbise geri gelecektir.
d. Finansman biliminde yatırım;
gelir getirmeyen nakit varlığın, örneğin paranın,
daha az likit aktiflere çevrilerek, gelir getirir
duruma dönüşmesidir. Müşterilerin ödedikleri
paralarla bir bankanın Devlet Tahvili satın alması,
bir yatırımdır.
|