|
Yeniden Yapılandırma Sonrası Hisseleri Yabancılara Satılan
Bankalar ve Satış Tutarları
Yeniden Yapılandırma Programının uygulamaya konulduğu Mayıs 2001
tarihinden Temmuz 2007 tarihine kadar Türk
bankacılık sektöründe yabancılara 18 adet hisse
satılmış ve hisselerin toplam tutarı 17.390 milyon $
olarak gerçekleşmiştir.
Bankacılık sektörü yeniden yapılandırmanın başladığı 2001 yılından
sonra birçok Türk bankasının hisseleri yabancı
yatırımcılar tarafından satın alınmıştır. Bu dönemde
gerçekleşen satın almalara ilişkin kısa bilgiler
şöyledir (Bumin, 2007b: 56– 58):
• Aralık 2000’de Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na
devredilen Demirbank, Eylül 2001 tarihinde İngiliz
kökenli HSBC Plc’ye 350 milyon ABD dolarına
satılmıştır. Banka halen HSBC Bank unvanı ile
faaliyetlerine devam etmektedir.
• Temmuz 2001’de Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na devredilen
Sitebank, Aralık 2001 tarihinde Portekiz kökenli
Millennium BCP Grubunun sahibi olduğu Yunanistan’da
faaliyette bulunan Novabank S.A. ya 3 milyon ABD
Doları karşılığında satılmıştır. Bankanın ünvanı
2003 yılında Bank Europa, 2006 yılında Millennium
Bank olarak değiştirilmiştir.
• İtalyan kökenli UniCredito Italiona Grubu, Koçbank’ın
%99,8’lik kısmına sahip olan Koç Finansal
Hizmetler’in %50’lik kısmını Mayıs 2002 tarihinde
240 milyon ABD Doları karşılığında satın almıştır.
uniCredito Grubu, bu satın alma ile Koçbank’ın
yaklaşık %50’lik kısmına sahip olmuştur. 1 Ekim 2006
tarihinde ise, Koçbank, Yapı ve Kredi Bankası’na
devredilmiştir.
• Fransız kökenli BNP Paribas Grubu, Şubat 2005 tarihinde
T.Ekonomi Bankası (TEB)’nın ana sermayedarı ve
TEB’in %84,25’ine sahip olan TEB Mali Yatırımlar
Holding’e 216,8 milyon ABD Doları bedel ödeyerek %50
payla ortak olmuştur. BNP Paribas’ın TEB’deki
dolaylı payı %42,125 olarak gerçekleşmiştir.
• Dışbank’ın Doğan Grubu’na ait %89,3’lük hisseleri,
Hollanda-Belçika ortaklığı olan Fortis Grubu’na
Nisan 2005 tarihinde 1.140 milyon ABD Dolarına (880
milyon Euro) satılmıştır. Banka halen Fortisbank
olarak faaliyetlerine devam etmektedir.
• Doğuş Grubu ve Amerika kökenli General Electric Grubu, Garanti
Bankası’na eşit ortaklık konusunda Ağustos 2005
tarihinde anlaşmışlardır. GE Consumer Finance
şirketi Doğuş Grubu’nun elindeki Garanti Bankası’nın
%25,5’lik hissesine 1.556 milyon ABD Doları ödeyerek
sahip olmuştur. T.Garanti Bankası’nın kurucu
hisseleri için GE Consumer Finance ayrıca 250 milyon
ABD doları ödemiştir.
• İtalyan kökenli UniCredito Italiona Grubu ile
Koç Grubu’nun %50’şer payla oluşturdukları Koç
Finansal Hizmetler’in sahip olduğu Koçbank, Yapı ve
Kredi Bankası’nın %57,4 oranındaki hissesini Mayıs
2005 tarihinde 1.484 milyon ABD Dolarına (1.182
milyon Euro) satın almıştır. Unicredito Italiona’nın,
Yapı ve Kredi Bankası’ndaki dolaylı payı %28,7
olarak gerçekleşmiştir.
• C Kredi ve Kalkınma Bankası’nın %57,55’lik hissesi İsrail’in
en büyük bankalarından Bank Hapoalim’e Aralık 2005
tarihinde 113 milyon ABD Doları karşılığında
devredilmiştir. Banka halen faaliyetlerine Bank
Pozitif Kredi ve Kalkınma Bankası ünvanı altında
devam etmektedir.
• Fiba Grubuna ait Finansbank’ın %46’lık hissesi, Nisan 2006
tarihinde 2.760 milyon ABD Doları (2.291 milyon
Euro) karşılığında Yunan kökenli National Bank of
Greece’e satılmıştır. Finansbank’ın kurucu hisseleri
için National Bank of Greece ayrıca 451 milyon ABD
Doları ödemiştir.
• Yunanistan kökenli EFG Eurobank, 182 milyon ABD Doları
ödeyerek Tekfenbank’ın %70’lik hissesine Mayıs 2006
tarihinde sahip olmuştur.
• Denizbank’ın Zorlu Grubu’nun elinde bulunan %75’lik hissesi,
Fransa-Belçika kökenli bir kuruluş olan Dexia Bank’a
Mayıs 2006 tarihinde 2.437 milyon ABD Dolarına
satılmıştır.
• Şekerbank’ın %33,98 oranındaki hissesi, Kazakistan’ın en büyük
bankalarından olan Bank Turan Alem Grubu tarafından
Haziran 2006 tarihinde 257 milyon ABD Dolarına
(424,7 milyon YTL) satın alınmıştır.
• ABD kökenli uluslararası yatırım bankası Merrill Lynch, Tat
Yatırım Bankası’nın tamamı 31 Ağustos 2006
tarihinde, basında yer alan bilgilere göre 6 milyon
ABD Dolarına satın almıştır. Banka halen faaliyetine
Merrill Lynch Yatırım Bankası unvanı altında devam
etmektedir.
• MNG Grubuna ait olan MNG Bank’ın %91 oranındaki
hissesi Eylül 2006 tarihinde Lübnan merkezli Bankmed
ve Ürdün Merkezli Arapbank Plc tarafından 160 milyon
ABD Doları bedelle satılmıştır. Banka halen
faaliyetine Turkland Bank unvanı altında devam
etmektedir.
• Sabancı Grubuna ait olan Akbank’ın %20’lik hissesi, Ekim 2006
tarihinde ABD kökenli Citigroup tarafından 3,1
milyar ABD Dolarına satın alınmıştır.
• Oyak Grubunun sahibi bulunduğu Oyakbank’ın hisselerinin tamamı
19 Haziran 2007 tarihinde Hollanda kökenli ING
Bank’a 2.673 milyon ABD Dolarına satılmıştır.
• Ülker Grubunun sahibi olduğu Family Finans Kurumu ve Boydak
Grubunun sahibi olduğu Anadolu Finans Kurumu’nun
Ağustos 2005 tarihinde birleşmesiyle oluşan ve
unvanı Kasım 2005 tarihinde Türkiye Finans Kurumu
olarak değiştirilen Türkiye Finans Katılım
Bankası’nın %60’lık hissesi, Suudi Arabistan kökenli
bir kamu bankası olan National Commercial Bank’a 17
Temmuz 2007 tarihinde 1.080 milyon ABD Dolarına
satılmıştır.
• KKTC kökenli Özyol Grubunun sahibi olduğu Turkish Bank’ın %40
oranındaki hissesi, Kuveyt kökenli National Bank of
Kuwait’e 31 Temmuz 2007 tarihinde 160 milyon ABD
Doları bedelle satılmıştır.
Satın alımları gerçekleştiren yabancı yatırımcılara
bakıldığında, Avrupa kökenli finansal kuruluşların
ön plana çıktığı görülmektedir. Gerçekleşen 18 hisse
alımının 10’u Avrupa Birliği’ne üye ülkelerdeki
yerleşik bankalarca yapılmıştır. AB üyesi ülkeler
arasında Yunanistan, Fransa, Belçika kökenli
finansal kuruluşların ağırlığı bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri kökenli üç kuruluş da
Türk bankalarının hisselerini satın almıştır. Türk
bankacılık sektöründe faaliyette bulunan bankaların
hisselerini satın alan kuruluşlar arasında Ortadoğu
kökenli bankaların da önemli payı bulunmaktadır.
İsrail, Lübnan, Ürdün, S. Arabistan ve Kuveyt
kökenli bankalar, Türk bankalarının hisselerini
satın almışlardır. Söz konusu gelişmeler, aşağıdaki
tabloda yer almaktadır.
|
