Türkiye Ekonomisi

Dünya Ekonomisi

Osmanlı Ekonomisi

Finansal Ekonomi

İşletme Ekonomisi

Hizmet Ekonomisi

Kalkınma Ekonomisi

Tarım Ekonomisi

Borsa ve Yatırım

Ekonomi Sözlüğü

Ekonomi Ders Notları

Ekonomi Düşünürleri

Genel Ekonomi Soruları

Özel İstatistik Arşivi

Özel İktisat Konuları

Açık Öğretim İktisat

Ekonomi Kurumları

Kamu Yönetimi

Kamu (Devlet) Maliyesi

Sigortacılık Konuları

Türkiye İktisat Tarihi

Yeraltı Ekonomisi

Kredi Kartı Piyasası

Gelişmekte Olan Ülkeler

Finansal Piyasalar

Kent Ekonomisi

Liberalizm

Forex Piyasaları

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI 

Normal olarak piyasa ekonomisi sisteminin uygulandığı ülke­lerde planlama örgütü diye bir örgüt yoktur. Planlama örgütü, ku­manda ekonomisinin bir uzantısıdır. Ekonomi bilimi neyin nasıl ve ne kadar üretileceğinin yanıtını arar. Bu sorunun yanıtını piyasa ekonomisinde basit olarak "piyasa" verir. Kumanda ekonomisinde ise piyasa gelişmediği için sorunun yanıtını "kamu kesiminin karar alma mercileri" verir. Genellikle bu merci planlama örgütüdür. 

Sovyetler Birliği'nin kurulmasıyla birlikte planlama önem ka­zanmıştır. Piyasa ekonomisinin yerini kamu ekonomisinin alması, yada bir başka deyişle üretim araçlarının özel mülkiyetten çıkarı­lıp kamu mülkiyetine devredilmesiyle birlikte piyasa ekonomisinin yerine ikame edilecek bir mekanizmanın yaratılması gerekmiştir. Bu mekanizma planlama mekanizması olmuştur. Planlamanın en uç uygulamasında fiyatların, faizlerin, döviz kurlarının, daha genel bir ifadeyle piyasanın oluşturacağı bütün değişkenlerin merkezi bir otorite tarafından belirlenmesi asıldır. 

•1929 dünya ekonomik bunalımından sonra kamu mülkiyetinin yaygınlaşmaya başlaması planlama kavramını ön plana çıkarmış, kapitalist sisteme dayalı ülkelerde bile bir dereceye kadar planlama önem kazanmıştır. Türkiye 1935'ten başlayarak iki kez beşer yıllık sanayileşme planı uygulamıştır. Bu gelişmeler "karma ekonomik sistem" adı verilen bir ekonomik yaklaşımı doğurmuş, Keynesyen ekonominin de katkısıyla bu uygulama yaygınlaşmıştır. Türkiye'de 1960 yılından sonra anayasal bir kurum olarak Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) kurulmuştur.

1970 ve özellikle 80'lerden sonra piyasa ekonomisinin yeniden önem kazanmasıyla birlikte planlama kavramı da Önemini kay­betmeye başlamıştır. 1980'lerdeki özelleştirmeler, kamu kesimi­nin üretimden çıkmasına önderlik etmiştir. 1990'larda Sovyetler Birliği'nin dağılması bu süreci iyice hızlandırmıştır. 

Türkiye de yeni akıma uyum göstererek piyasa ekonomisine dönüş sürecini hızlandırmıştır. Bu gelişmeler sonucunda Devlet Planlama Teşkilatı ve dolayısıyla plânlama yaklaşımı giderek öne­mini kaybetmeye yönelmiştir. 

Devlet Planlama Teşkilatı, Anayasa ve yasalar gereği 5 yıllık kal­kınma planlarını hazırlamaya devam etmekle birlikte uygulamada daha çok bir danışman kurum olarak çalışmaktadır.

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü - Gizlilik Politikası

Sağlık Bilgileri