ULUSLARARASI TİCARET ÖRGÜTÜ (INTERNATIONAL TRADE
ORGANIZATION-ITO)
a.
Kuruluşu
II. Dünya Savaşı'ndan sonraki dönemde dünya
ticaretini serbestleştirmek için, 1947-48 yılları
arasında Havana'da (Küba) toplanan 50 kadar ülke
temsilcisinin kurulmasına karar verdikleri örgüttür.
1930'larda dünya ticaretinde yoğun koruyuculuk ve
iktisadi milliyetçilik egemen olmuştu. Ancak
ülkeler, bu kısıtlamaları kaldırılıp dünya
ticaretinin serbestleşmesini istiyorlardı. 1964'de
Bretton Woods Konferanslarının toplanıp
Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası'nın
kurulmasına karar verilmesiyle mali alanda
işbirliği gerçekleşmiş ve belirli bir düzen
kurulmuştu. Şimdi ticaret alanında da aynı şeyi
yapmak gerekiyordu.
İTO'nun kuruluş yasasında amaçları, uluslararası
ticarette gümrük tarifelerinin, kotaların ve öteki
kısıtlamaların kaldırılarak dünya ticaretinin
liberalleştirilmesi yolunda çalışmalar yapmak olduğu
belirtiliyordu. Ancak fonksiyonları iç işlerine
müdahale niteliği taşıdığı gerekçesi ile UO
sözleşmesi başta ABD olmak üzere Kanada, İngiltere,
Almanya, İtalya, Hollanda, Belçika, Japonya,
Danimarka gibi bazı sanayileşmiş ülkelerin yasama
organları tarafından onaylanmamıştır. Gerçekte asıl
nedenin ticaretin serbestleşmesinden zarara
uğrayacak endüstri temsilcilerinin baskıları olduğu
söylenebilir. Kısacası İTO, kuruluşunu
gerçekleştirilip faaliyete geçememiştir. Ancak
İTO'nun yerine hemen hemen benzer amaçlı Gümrük
Tarifeleri ve Ticaret Genel Antlaşması (GATT)
kurulmuştur.
|