Yerel Yönetim Bütçeleri

İl Özel İdare Bütçesi

İl Özel İdarelerinin bütçe hazırlamasında temel ilke, harcamaların gelir kaynaklarına göre belirlenmesidir. Halbuki, bilindiği gibi, kamu maliyesinde kamu hizmetlerine ve dolayısıyla kamu harcamalarına öncelik verme, sonra da yapılan bu harcamaların karşılığını bulma(kamusal finansman) ilkesi geçerlidir

Vali tarafından hazırlatılan İl Özel idare bütçesi, İl Genel Meclisi üyeleri arasından seçilen 4 üye ile validen oluşan İl Daimi Encümenine sunulur. Bütçe, encümenin incelemesinden sonra, ilçeler adına tek dereceli seçimle 5 yıl için seçilen il Genel Meclisi tarafından geçen yıl kesin hesabıyla birlikte bölüm bölüm incelenerek onaylanır. Daha sonra vali tarafından bu bütçe İçişleri Bakanlığına gönderilir. İçişleri Bakanlığında incelenen bütçe Bakanlar Kurulu Kararı ve Cumhurbaşkanının onayıyla yürürlüğe girer. Katma bütçeler bir kanun olduğu halde İl Özel İdare bütçesi bir kararname niteliğindedir

Belediye Bütçesi

Belediye bütçesi, belediyenin bir takvim yılına ait gelir ve harcamalarını gösteren ve bu süre içinde belediye gelirlerinin toplanmasına, hizmetlerin ve harcamaların yapılmasına izin veren bir belediye meclisi kararıdır.

Bütçenin hazırlanmasından belediye başkanı soruludur. Bütçe önce, belediye başkanının başkanlığında, belediye hizmet birimlerinin başkanlarından ve bunların yarısını geçmemek üzere belediye meclisinden seçilen üyelerden oluşan belediye encümenince incelenir. Daha sonra belediye meclisinde görüşülüp onaylanır. Belediye bütçesinin kesinlik kazanabilmesi için valinin onayı gerekmektedir. Vali söz konusu bütçeyi bir hafta içinde inceleyip onaylamak zorundadır Vali bütçeyi onaylamadan geri gönderemez. Bütçede vali tarafından yapılan değişiklikler için belediye Danıştay'a başvurabilir. Belediye bütçelerinin İçişleri Bakanlığınca incelenmesine ve onaylanmasına gerek yoktur. 

Köy Bütçesi

Köy bütçesi, doğrudan doğruya köylü seçmenler tarafından seçilen Muhtar ve İhtiyar Meclisi tarafından hazırlanır ve vesayet makamı olan Kaymakam ya da Valice onaylanarak kesinleşir. Köy bütçesinin gelirleri "imece", "salma" ve diğer gelirlerden ibarettir.

"İmece", köyün zorunlu işlerini görmek için köylülerin eşit şartlarda gerçekleştirdikleri ortak ve zorunlu bir çalışma yöntemidir.

"Salma", İhtiyar Meclisi kararıyla köyde oturanlarla köyle maddi ilişkisi olanlardan ödeme güçlerine göre ve hane başına alınan maktu bir vergidir.

"Diğer gelirler", cezalar, harç, ücretler, satılan.işletilen ve kiraya verilen arazi gelirleri ve bağışlar gibi gelirlerden meydana gelmektedir. 

KİT Bütçeleri 

KİT'ler yatırım ve işletme faaliyetlerini kalkınma planı, yıllık program ve bütçeye dayalı olarak yürütürler. KİT işletme açıkları hazinece finanse edilir. Kesinleşen işletme bütçeleri, ilgili bakanlığa ve Yüksek Denetleme Kurulu'na gönderilir. 

Döner Sermaye Bütçeleri 

Genel ve katma bütçeli idarelere bağlı olarak çalışan, ticari ve sınai nitelikte faaliyette bulunan fon İşletmelerine Döner Sermayeli İşletme denir Devlet bu işletmelerin değişken giderlerini finanse etmek için bir döner sermaye fonu(ödeneği) tahsis eder. Bu ödenek, değişken gider(er(ham madde, işçilik vb.giderler) karşılığında verilir. Tahsis edilen bu ödeneğin işletilmesi sonucunda elde edilen gelirler yeniden aynı iş için kullanılır.