Kredi Kartlarının Ticarete Etkisi 

Bir ödeme aracı olan kredi kartlarının tüm ticari işlemlere aşırı derecede etkide bulunacağı kaçınılmazdır. Kredi kartlarının özellikle perakende ticarette kullanımı ticari faaliyetleri canlandırmaktadır. 

Elektronik ödeme sistemleri elektronik ticareti kökleştiren ve kolaylaştıran bir rol üstlenmektedir. Özellikle kredi kartları bu alanda adeta bir çığır açmıştır. "ATM" (Automatic Teller Machines) gibi elektronik ödeme ve para transfer sistemleri, kredi kartları veya benzeri diğer ödeme araçları, elektronik ticaretin ayrılmaz bir faktörü haline gelmiştir. Özellikle ATM makineleri sanayileşen tüm ülkelerde ciddi bir nakit aracı konumundadır. Milyonlarca kredi kartı günümüzde ödemeler amacıyla kullanılmaktadır. 

Bazı yazarlar elektronik ticaretin genelde üç ayağı olduğuna; alıcı, satıcı ve bankanın temel unsurlarını oluşturduğuna işaret etmektedirler. Aslında bankalar bu süreçte kredi kartlarının online ödenmesini sağlamak suretiyle elektronik ticareti hızlandırmaktadır. Bugünkü duruma baktığımızda satıcılar ürünlerini sergiledikleri web sitelerinden, kredi kartıyla online satış yapmaktadırlar. Böylece elektronik ticaretin, 1998 yılında çok önemli gelişmeler göstereceği ve 2000'li yılları ise hiç tereddütsüz otopark sorunu olmaksızın ve mağaza gezmeden, hızlı güvenli ve kolay alışveriş ortamının günlük hayatımızın bir parçası olacağı açıktır.

Gerçekten internet ticaret hayatında fevkelade önemli bir süreç haline gelmekte hatta iki yıl öncesinden dahi tahmin edilemeyecek kadar hızla büyümektedir. Nitekim, ortaya çıkışından üç yıl sonra internet mevcut kuruluşlar açısından çok güç bir dönem yaşamıştır. Sistemin sunduğu fırsatların en önemlisi herkese ve her yere direkt bağlantı imkanı sağlamasıdır. Ayrıca internet tüketici ve satıcılar arasında "interaktif ilişkiler" (interactive relationship) kurulmasına imkan vermekte, yeni ürün ve hizmetlerin çok düşük maliyetle yollanmasını mümkün kılmaktadır. İnternet bu niteliği ile işletmeler için yeni bir dönemin habercisidir. 

İnternete dayalı elektronik ticaret ve elektronik dağıtım sistemleri uluslararası ticareti hızlandırmaktadır. Birçok nedenle elektronik ticaret ve özellikle internet uluslararası ticareti kolaylaştırmaktadır. Örneğin telefon ve faks uluslar arası düzeyde ticaret yapan işletmeler arasında daha hızlı bir iletişimi imkan dahiline sokmuştur. İnternet daha da ileri giderek hızlı ve yeni iletişim sağlamak yoluyla ticareti kolaylaştırmıştır. Elektronik olarak gönderilen ürünler ulaşım masrafını ve zamanını azaltmıştır. Uluslararası ticaretteki mal ve hizmetlerin dijitalleşmesi bundan dolayı daha hızlı bir büyümeye neden olmaktadır. 

İleri sürüldüğüne göre, "gelecekte küresel ticari pazarda basan, değeri yükseltilmiş, müşterilerin gereksinimlerini anında karşılayabilecek çeşitli "sanal ürünler" imal eden şirketlerin olacaktır. Bu devrimin özünde şu gerçekler yatmaktadır. Üretimin hızla gelişmesi, yönetim uygulamalarının değişimi, yönetim ve işgücünün işbirliği yapması dahil olmak üzere şirket, hammadde-parça satıcılarla tüketici ve endüstriyel hükümet arasındaki ilişkilerin yeni boyutlara ulaşması. Bu yaklaşımda, yeni bir iş türü, yeni doğan bir fikir, bilginin gücü, teknolojinin yükselen grafiği, gelecek ve tasarım, değişim makineleri, paylaşılan hayaller, yönetimin yeniden düşünülmesi, yeni bir işçi türü, sözün yayılması, yeniden canlandmlmış bir ekonomiye doğru" bir takım konular ele alınmaktadır. 

Günümüzde kartlara dayalı değişik teknolojiler veya gelişmeler elektronik ticaretin özellikle tüketici işlemlerinin yayılmasında büyük etkiye sahiptir. İlk kartlar esas itibariyle ödeme amaçlı kullanılmakta ve çeklerle yapılan ödemelerin yerini almaktaydı. Bu süreç günümüzde manyetik kartlara yada mikro ekipmanlara dayalı yeni bir sistemle daha da geliştirilmektedir. Bu sistemle her tüketici için "Kişisel Tanıtım Numarası "(Personel Identification Numbers-PIN)) söz konusudur. Bu kod tüketicinin her işleminden önce doğrulanmakta ve işlem böyle tamamlanmaktadır. Bu otomatik geçerlilik süreci kartların değerini ve kullanım yaygınlığını genişletmektedir. 

Günümüzde akıllı kartlar elektronik ticaretin amaçlan açısından önemli bir avantaj sağlamaktadır. Bu kartlar pek çok bilgiyi bünyesinde saklayabilmekte ve pek çok karmaşık işlemi yerine getirebilmektedir. Akıllı kartlar aynı zamanda önemli bir güvenlik olanağı da sağlamaktadır. 

Elektronik ticaretin ayrılmaz unsuru kuşkusuz internettir. Yaklaşık 30 yıldır internet kullanımı her yıl ikiye katlanmaktadır. 1991 yılında 4.5 milyon kullanıcı 1996'da 60 milyona ulaşırken, yakın gelecekte bu rakamın 300 milyona varacağı sanılmaktadır. 1996 yılında internet üzerinde yer alan elektronik ticaret toplam ticaretin %2 düzeyine ulaşmıştır. Bu oranın 2001 yılında %2-3 'e varacağı beklenmektedir. 2007 yılında ise oranın %14 civarında olacağı tahmin edilmektedir. 

Sanayi devrimini yüz yıl geciktiren ülkemizin sanal ticaret devrimini de geciktirmesine asla tahammülü yoktur. İnternet üzerinden plastik kartlar kullanılarak yapılan elektronik ticaret çok yakın gelecekte patlayacak, bu aracı kullanmayan ya da kullanmasını beceremeyen ülke ya da işyerleri fınansal açıdan yok olacaklardır. Yüz yıl öncesinde kitle üretime karşı koyamayan geleneksel üretim ve ticaret şekilleri gibi önümüzdeki birkaç yılda mevcut ticaret şekilleri de sanal ticarete karşı koyamayacaktır. Ülkemizin gelecek yüzyılda dünya toplumlarından geri kalmaması için elektronik ticaret konusuna tüm kesimlerin önem vermesi gerekmektedir. 

Ülkemizde toptan ve perakende yıllık iç ve dış ticaret hacmi içerisinde plastik kartların payı günümüzde önemsenmeyecek tutardadır. 1999 yılı içerinde kredi kartı toplam işyeri ve nakit cirosunda 5,2 Katrilyonun üzerinde işlem gerçekleştirilmiştir. Bir önceki yıla göre artış oranı % 108'dir. Ancak, kredi kartlarının toplumda her geçen gün hızlanarak artan bir şekilde kullanılması, toptan ticarete yeni yeni konu olması ve daha önemlisi elektronik ticaret aracılığı ile iç ve dış ticaret işlemlerinde ödeme aracı olarak kullanılması çok yakın gelecekte bu ödeme aracının ihmal edilmemesi gerektiğini kanıtlamaktadır. 

Kredi Kartlarının Diğer Etkileri 

Kredi ve banka kartları kullanılarak yapılan mal ve hizmet alışverişlerinde fiziki para kullanılmaması nedeniyle para kişilerin ceplerinde ya da kasalarında değil, bankalar aracılığıyla ekonomi için verimli yatırımlara kanalize olmaktadır.

Bankalar kredi kartı limitleri dahilinde kart hamillerine kısa vadeli kredi imkanı vererek toplam kredi hacmi içerisinde daha az riskli kredi kartı işlemlerine yer vermekte, çok sayıda kişiye verilen kartlar bankaların kredi riskini de azaltmaktadır. Plastik kartlar sayesinde bankalar hem düşük maliyetli kaynak bulmakta, hem de riski binlerce kişiye yayarak mali yapılarının zora girmesine engel olmaktadırlar. Son dönemde tüm bankaların bu tür kartlı işlemlere başlamalarının temel nedenlerinden biri budur. Bankaların mali yapılarının bozulup iflas etmeleri ülkede mali sistemi dejenere edecek, bu ise, ülke ekonomisine ve mali sisteme güveni zedeleyecektir. Kartlı sistemin bu bakımdan da ülke ekonomisine faydalan bulunmaktadır. 

Plastik kartlar çok yakın bir gelecekte elektronik ticaretin vazgeçilmez unsurlarından biri olacaktır. Daha sonra elektronik ticaret bölümünde değinileceği gibi banka kartları internette ticarette kullanılacak yegane ödeme araçlarından birisi olacaktır. Bu nedenle elektronik ticaretin de ekonomik etkileri konusu önem kazanmaktadır. 

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler ve bu gelişmelerin yaygınlaşması, işlem maliyetlerinin hemen hemen sıfıra yaklaştığı, engellerin ve karışıklıkların olmadığı, pazarın açık ve düzenli olduğu sürtünmesiz ekonomi (frictionless economy) kavramı üzerinde spekülasyonlar yapılmasına neden olmaktadır. Alıcı ve satıcıların internet üzerinde doğrudan ilişkiye girmesinin aracıları ortadan kaldıracağı, tüketicilerin binlerce satıcı içinden en uygun fiyatı veren satıcıya ulaşacağı, işlem maliyetlerinin düşeceği, maliyetlerin düşmesinin yeni firmaların piyasaya girmesini ve rekabetin artmasını sağlayacağı, sonuçta tüketici fiyatlarının düşeceği, pazar güçlerinin üreticiden tüketiciye geçeceği şeklinde tahminler yapılmaktadır. Bunun dışında, elektronik ticaretin genel olarak ekonominin etkinliğini artırması, rekabetçiliği güçlendirmesi, kaynak dağılımını etkinleştirmesi ve uzun vadede büyümeyi artırması beklenmektedir. 

İnternet üzerinde elektronik ticaret yeni bir iş yapma yoludur ve bazı ekonomik faaliyetler ve bunları çevreleyen sosyal ortam üzerinde köklü değişikler yapma potansiyeline sahiptir. Elektronik ticaretin yakın gelecekteki en önemli etkileri, sanıldığı gibi sipariş üzerine üretilen ürünlerde veya aracıların ortadan kalkması üzerinde değil, ofis gereçlerinin alınması, faturaların ödenmesi ve talebin tahmin edilmesi gibi daha çok iş dünyasının faaliyetlerinde görülecektir. Bu bakımdan günümüzde ve görünen gelecekte perakende satış ortamından daha çok iş dünyasının kendi arasındaki işlemler üzerindeki etkisi daha fazla olacaktır. İnternet potansiyel olarak iletişim, finans ve perakende ticarette önemli işleve sahip olacak ve eğitim, sağlık ve yönetim alanlarında önemli fırsatlar sunacaktır. 

Kredi kartı uygulaması turizm sektöründe önemli değişikliklere neden olmuştur. Bu sebeple, harcama kapasitesini genişleten bu uygulama yaygınlık kazanmıştır. Bugün dünyada tek bir kart ile hiç nakit harcamadan seyahat etme olanakları geliştirilirken, insanların seyahat için yüklü nakitler bulundurması ve özellikle exchange gibi olaylarda karşılaştıkları sorunların yavaş yavaş ortadan kalkması turizmin gelişmesine katkıda bulunmaktadır. 

BKM'nin verileri doğrultusunda kredi kartı harcamalarının % 45'i turizm sektöründe gerçekleşti. Turizm sektörünün, akaryakıt ve tekstil sektöründe kullanılan kredi kartı harcamalarının üstünde bir pazar payına sahip olması, kredi kartı firmalarının ve bankaların bu konuda yeni politikalar geliştirmesini gerektirmektedir. Bugün Türkiye'de kredi kartı kabul eden işyerlerinden 6000 kadarını seyahat, eğlence, yeme içme, tatil ve dinlenme amaçlı işyerleri oluşturmaktadır. 

Plastik kartlar globalleşme olgusuna da olumlu etki yapan önemli araçlardan birisi konumundadır. Dünyadaki insanların çoğu hem kendi ülkelerinde hem de diğer ülkelerde plastik kart kullanmak suretiyle aynı alışveriş kültürünü yaşamakta, diğer ülkelere gittiklerinde hiçbir zorlukla karşılaşmamaktadırlar. Bugün yeryüzünde her 5 kişiden birinin cebinde aynı isimli plastik kartı görmek mümkündür. 

Kredi kartları aynı zamanda bir kredi aracı olmaları nedeniyle ülkenin toplam kredi hacminin artmasına da neden olmaktadırlar. Toplam kredi kartı işlem hacminin % 30'a yakın kısmının kart harcamalarının taksitlendirilerek ödeniyor olması ya da gerek şubelerden gerekse ATM'lerden nakit avans çekmek suretiyle kredi şeklinde kullanılması, ülkemizde kişilerin kredi kartını bir ödeme aracı olduğu kadar bir kredi aracı olarak da kullandıklarını göstermektedir.