Türkiye Ekonomisi
Dünya Ekonomisi
Osmanlı Ekonomisi
Finansal Ekonomi
İşletme Ekonomisi
Hizmet Ekonomisi
Kalkınma Ekonomisi
Tarım Ekonomisi
Borsa ve Yatırım
Ekonomi Sözlüğü
Ekonomi Ders Notları
Ekonomi Düşünürleri
Genel Ekonomi Soruları
Özel İstatistik Arşivi
Özel İktisat Konuları
Açık Öğretim İktisat
Ekonomi Kurumları
Kamu Yönetimi
Kamu (Devlet) Maliyesi
Sigortacılık Konuları
Türkiye İktisat Tarihi
Yeraltı Ekonomisi
Kredi Kartı Piyasası
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Kredi Kartlarının Yararları 

Kart Hamili Yönünden 

Saygınlık 

Kredi kartı sahibi olmak başlı başına kişi açısından prestij kaynağıdır. Bankalar her kredi kartı talep eden müşteriye kredi kartı vermemektedirler. Kart taşımak özellikle Batı toplumlarında kart hamili açısından bir güven unsuru sayılmaktadır. Kredi kartı taşıyan kart sahibi yanında para olmadığı için ödeme güçlüğü çeken bir kişi olarak değil de, kredibilitesi olan bir şahıs olarak görülmektedir.

Kredi kartı ile mal ve hizmet satan işyerleri, malın kalitesi konusunda tereddüt bırakmamaktadırlar. Burada şu anlam çıkmamalıdır. Kredi kartı kabul eden işyerinin sattığı malların kalitesini gerek issuer gerekse acquirer bankalar garanti etmemektedirler. Ancak bilinen bir gerçek var ki, üye işyeri anlaşmaları yapan bankalar işletmeyi mutlaka belirli bir incelemeden geçirirler ve rastgele her yere kredi kartı kabul etme olanağı tanımazlar. 

Kredi kartı hamili yanında parası olmasa da her türlü ihtiyacını karşılama imkanının kendisinde olduğu duygusu ile devamlı şekilde güven içerisinde bulunacaktır. Kısacası kredi kartı; saygınlık, güven, itibar ve prestij sağlayan etkili bir mal ve hizmet satın alma aracıdır. 

Nakit Taşıma Külfetinden Kurtulma 

Kredi kartı, kart sahibini cebinde para taşıma külfetinden kurtarmaktadır. Kartlı sistemin geliştiği ülkelerde işyerlerinin tamamına yakını kredi kartını kabul ettiklerinden kredi kartı hamillerinin nakit taşımalarına gerek bulunmamaktadır. 

1970'li yıllarda teknoloji çeksiz ve aynı zamanda nakitsiz bir toplumu getirmiştir. Nakit en az arzu edilen ödeme sistemi olmaktadır. Para kirlenmektedir.    Parayı    işlemek    emek   yoğun    ve    pahalı    bir    süreci gerektirmektedir. Para aynı zamanda renkli fotokopi çağında kolay ve basit şekilde sahtekarlığa da uygun bir ödeme aracıdır. Paranın çalınmadan muhafazası gerekmektedir. Genellikle çalındıktan sonra bulunması mümkün değildir. Çünkü herkeste aynı kupürde çok sayıda para bulunmaktadır. Kart hamili yönünden bakıldığında nakit kullanımı olumsuz bir etki yaratmaktadır. Yani, parayı bankadan alıp, cepte bulundurmanın bir fırsat maliyeti vardır. Çünkü para bankada iken az da olsa bir faiz getirişi sağlamaktadır. Cepte bulunduğunda ise hem bu getiriden mahrum kalınmakta hem de çalınma tehlikesi söz konusu olabilmektedir. 

Kredi kartı sahibi herhangi bir tasarruf yapmadan yani parası olmasa dahi mal ve hizmetleri daha kolayca alabilmektedir. Kredi kartı kişinin çok fazla nakit taşıma ihtiyacını sınırlamaktadır. Kart aynı zamanda çeke göre daha çok kullanılışlı olup çekteki gibi sadece örneğin 50 Sterlin gibi bir garanti ile de sınırlı bulunmamaktadır. Kredi kartı her kişinin şahsına özgü bir limitle kullanılmaktadır. Kart çek yerine kullanıldığında bankaya herhangi bir masraf ödenmemesi nedeniyle daha ucuzdur. 

Parasını kaybeden, çaldıran veya elinden zorla alman kişi iptal davası açamaz, kıymetli evrakın iptaline ilişkin hükümler uyarınca, parasını kaybeden kişinin buna kavuşması istisnalar dışında mümkün değil. Halbuki kredi kartı kaybedilse bile çok ufak bir iki önlemle yenisini çıkarmak mümkün. Örneğin, kredi kartı kuruluşları kartın kaybolması halinde rizikodan korunmayı da garanti ederler. 

Özet olarak kredi kartı, taşınmasının kolay olması, kart hamilinin para taşımasına gerek bırakmaması ve para taşımanın getirdiği muhtemel tehlikelerden kart sahibini koruduğu için fevkalade faydalı bir ödeme ve kredi aracıdır. Özellikle Amerika'da bir kişinin saygınlığının cebinde taşıdığı kredi kartlarının sayısı ile orantılı olduğu bilinmektedir. 

Faizsiz Kredi imkanı 

Kredi kartı ile kartın geçerli olduğu tüm işyerlerinden vade farkı ödemeksizin mal ve hizmet alımı yapılmaktadır. Kredi kartı ibraz edilmesi durumunda müşteriden ilave bir ücret ya da komisyon alınması söz konusu değildir. 

Kart sahibi, harcama yaptığı tarih ile kredi kartı borcunu ödediği son ödeme gününe kadar geçen gün sayısı kadar faizsiz kredi olanağından yararlanır.27 Bankalar belirli bir ekstre döneminde yapılan alışverişler için kart müşterisinden ödemesini zamanında yaptığı müddetçe herhangi bir komisyon ya da masraf almamaktadır. Örneğin bir bankada hesap kesim tarihi her ayın 10'u, son ödeme tarihi ise 23'ü olsun. Kart hamili ayın l'inde yaptığı harcamayı 23 gün sonra, 7'sinde yaptığı harcamayı 16 gün sonra, 11'inde yaptığı harcamayı ise 42 gün sonra ödeyecektir. Hiçbir ödeme aracında bu şekilde faizsiz kredi olanağı bulunmamaktadır. Burada şunu da hatırlatalım ki, bu imkan yalnızca harcamalar içindir. Şubelerden, ATM'lerden ya da yurt dışından çekilen nakitlerle casinolarda yapılan işlemler ve bazı petrol istasyonlarındaki petrol alımları ilave masraflara tabi bulunmaktadır. 

Kredi kartıyla alışveriş imkanı, tüketicinin ödeme yönünden valör kazanmasına neden olmakta, yapılan alışverişin ödemesi harcamadan sonra bazı bankalarda ay, hatta 40 güne kadar yükselebilmekte, böylece, nakit yerine kredi kartı kullanılmak suretiyle eldeki nakit para, ödeme gününe kadar değerlendirilebilmektedir. 

Kredi kartı ödemelerinin 15-30 gün sonra yapılması, yüksek enflasyon nedeniyle yapılan alışverişi daha çekici hale getirdiği gibi alışveriş daha ucuza da mal olmaktadır. 

Alternatif Araçlara Göre Basit ve Kolay Kullanım 

Kredi kartı, bir diğer ödeme aracı olan çeke göre daha basit ve kolay bir kullanım olanağı vermektedir. Kredi kartı ile yapılan ödeme çek ile yapılan ödeme sistemine göre daha güvenli, pratik ve hızlıdır.

Kredi kartı kullanmanın çeke oranla bir önemli yararı şurada karşımıza çıkıyor. Çekle ödeme yapmanın yaratacağı muhtemel sakıncalardan ya da sınırlandırmalardan kart hamili kurtuluyor. 3167 Sayılı Yasanın çıkmasından önce şunu savunmuştum. Bankalar çok tanımadığı çek kullanıcılarına mümkün mertebe az yapraklı çek vermelidirler ve böylece sorumluluğunu hiç olmazsa sınırlandırmalıdırlar. Benim yanımda bir ihtimal 25 yapraklı bir çek karnesi olsa bile, takdir edersiniz ki bu çek karnesini kullanma olanağım 25 kere ile sınırlıdır. Halbuki, kredi kartında böyle bir sınır söz konusu değil. Ben belirli limitler içinde kalmak koşuluyla kredi kartımı istediğim kadar kullanabilirim. Hamil bakımından şöyle bir sakınca daha var, eğer karşılıksız çek yazarsam bunun hem hukuki, hem cezai yaptırımları var, halbuki kredi kartı ödemesini zamanında yerine getirmezsem kesinlikle cezai bir yaptırıma uğramam söz konusu değil. Olsa olsa hakkımda takip yapılabilir ya da sözleşmede öngörülen ağırlaştırılmış cezai faiz alınabilir. Belki çok ciddi bir yarar değil ama, çek yapraklarını her zaman hamil doldurur, halbuki kredi kartı ile bütün yazışma ya da doldurma işlemlerini üye işyeri yapar. Demek ki kalemden de tasarruf etmek söz konusudur. 

Çek karnesi taşımak kredi kartına göre daha az sayıda işlem yapma olanağı vermesi yanında fiziksel olarak daha çok yer kaplamakta, kirlenmekte, çabuk deforme olmakta ve kaybolma ve çalınma durumunda uzun bir bürokratik ve hukuki süreç ile iptali söz konusu olmaktadır. Kredi kartını kaybettiğiniz anda bir telefon sizi kurtarmaya yetecektir. 

Yurtdışında Kullanım 

Uluslar arası nitelikli kredi kartları rahatlıkla ülke dışında da kullanılabilmektedirler. Kredi kartı bu açıdan bakıldığında nakitten daha avantajlı bir konuma gelmektedir. Yurtdışına yerel para ya da ilgili ülke parası götürme, paranın bilmediğiniz bir ülkede ilgili ülke parasına çevrilmesi, yabancı döviz alırken zarara uğrama tedirginliği kredi kartında bulunmamaktadır. Ülke dışına çıkarken yanınıza hiç nakit almasanız dahi kredi kartı gittiğiniz yabancı ülkede gerek alışverişlerde gerekse nakit çekimlerde büyük kolaylık sunar. Sisteme üye bankaların ATM'leri 24 saat hizmet verir. 

Kredi kartının yurt dışında kullanılması durumunda borcun geri ödenmesi bazı bankalarda sadece TL, bazılarında ise hem TL hem de USD cinsinden ödenmesi söz konusudur. Paranın yurtdışında harcanıp geri dönüldüğünde ödenmesi kart hamili için büyük kolaylıktır. Ancak kart hamili yurtdışında yaptığı harcamaya ilişkin borcunu TL olarak öderse bankanın uyguladığı kurun özelliğine göre ödenecek tutar belirlenmektedir. Yurtdışı işlemlerde hesaplaşma USD üzerinden yapıldığı için ABD dışında yapılan alışverişlerde çapraz kurlardan dolayı kart hamilleri için ilave maliyet sözkonusu olabilmekte ve müşteri harcamalarını sağlıklı olarak kontrol edememektedir. 

Kredi kartlarının yurtdışında kullanımı konusunda ülke riski de önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Uluslararası kart kuruluşları evrensel geçerliliği olan kartları ülke riski çok yüksek ya da adı teröre karışmış ülkelere pazarlamamaktadırlar. Daha önce kart verilmiş fakat sonradan ülke riski yükselmiş memleketlere ait kartlar bazı alışveriş yerlerinde kabul edilmemekte, borcun karşı ülkeden tahsil endişesi sözkonusu olabilmektedir. Örneğin son global krizde Rusya bankalarına ait kartların bazı ülkelerde kabul edilmediği haberleri gazetelere konu olmuş, ancak kart kuruluşları (Visa, MasterCard) daha sonra bu endişelere mahal verilmemesi gerektiğini ve riskin kart kuruluşunda olacağını açıklamışlardır. 

Acil Durumlarda Kullanım 

Kişiler her zaman yeteri kadar para taşımayabilirler. Hatta sabit geliri olan kişiler gelirlerini ayın son gününe kadar tüketebilmekte maaş alacakları günü sabırsızlıkla beklemektedirler. Kredi kartı bu şekildeki müşteriler için oldukça çekici bir ödeme ve kredi aracıdır. 

Kredi kartları acil durumlarda (ani hastalık, kaza, felaket ve ölüm gibi) kart hamilinin yardımına koşmaktadır. Kişinin acil olay durumunda cebinde ya da kasasında parası yoksa (örneğin gece vakti  ani  hastalık durumunda) tanıdıklarından borç alması, bankadan kredi alması imkanı bulunmamakta ya da çok zor olmaktadır. Kişinin kredi kartının bulunması durumunda yanında hiç para olmadan da hastanede muayene olabilir, nöbetçi eczaneden ilaç alabilir ve yetişmesi gereken bir yer varsa kartı ile bilet alarak istediği yere gidebilir. Şayet bazı yerlerde kart kabul eden bir yer bulunmaması ihtimali varsa 24 saat hizmet veren ATM'lerden nakit para çekebilir ve eline para geçtiği anda kullandığı gün sayısı kadar faiz ödeyerek borçtan kurtulabilir.

Aile bireyleri için bir asıl karta ek olarak ek kart çıkarma imkanı da bulunduğundan asıl kart hamilinin bulunmadığı hallerde ek kart ile yukanda sözünü ettiğimiz durumlarda rahatlıkla işlem yapılabilmektedir.

Sadece kişiler için değil, şirketler için de acil durumlarda kredi kartları büyük öem taşımaktadır. Çünkü bankalar kişilere verilen kartların yanında business kart adı altında şirket kartları da vermektedirler. Bu kartlara da ek kart verilebilmekte, şirket temsilcileri ve çalışanları bu kart ile şirket adma harcama yapabilmektedirler. Bu tür kartlar şirket harcamalarını denetlemeye ve harcamaların tek kalemde toplanmasına neden olmakta şirketler için büyük kolaylıklar sunmaktadır. 

Nakit Kredi Olanağı 

Kredi kartı sahipleri şayet bankaları kendilerine nakit çekme olanağı vermişse gerek kartı veren bankaların şubelerinden, gerek kart kabul etmeye yetkili tüm bankaların şubelerinden gerekse 24 saat hizmet veren ATM'lerden ihtiyaç durumunda nakit avans çekebilirler. Yurt dışında tüm ATM'lerden kart hamilleri nakit para çekebilirken ülkemizde sadece kartı veren bankanın ATM'lerinden ya da bu bankanın anlaştığı diğer banka ATM'lerinden kredi çekilebilmektedirler. 

Kredi kartı hamilleri banka ve ATM'lerin yanı sıra bankaların anlaşma yaptıkları bazı özel işyerlerinden de (döviz büfesi, benzin istasyonu, otel gibi) nakit avans çekebilmektedirler. 

Bankaların Sunduğu Promosyonlardan Yararlanma 

Bazı bankalar müşteri sadakatini sağlamak, daha çok müşteri elde etmek ya da mevcut kart hamillerinin kendi bankalarının kartlarını daha fazla kullanımlarını sağlamak için çeşitli promosyonlar yapmaktadırlar. Kart hamilleri kredi kartına sahip olmaları ya da bu kartla harcama yapmaları halinde bu tür promosyonlardan yararlanma imkanına sahip olmaktadırlar. 

Banka kartları satıcıların da müşteri bağımlılığı uygulamaları geliştirmelerine neden olmaktadır. Kart çıkaran kuruluşların müşterilerden faiz geliri elde etmeleri nedeniyle, bu kuruluşlar bazı üye işyerlerine müşterilerin alışverişlerini daha düşük fiyattan yapabilecekleri teklifler sunmaktadırlar. Satıcı primli fiyatta Amex kartı tercih etmektedir. Çünkü bu tür kart hamilleri genellikle işyerleri için çok alışveriş yapmaları nedeniyle oldukça karlıdırlar.30 Tüm uluslararası kart kuruluşları kendi kartlarının daha fazla kullanılmasını sağlayabilmek ve kart sayılarını artırabilmek için bazı müşteri sadakat programlan uygulamaktadırlar. Örneğin Mastercard 1998 yılında en çok kartlı alışveriş yapan kart sahiplerini Dünya Kupasına göndermiştir. Visa ise, "Turkey Welcomes Visa" ve aynı içerikli diğer ülkelerde yapılan programlar ile kart hamillerine çeşitli ülkelerde tatil ve işyerlerinde indirim imkanı sağlamıştır. Bu tür programlar oldukça etkili olmakta ve loyalty uygulamaları kredi kartı sektöründeki tüm taraflara fayda sağlamaktadır. 

Bankalar müşterilerine harcama tutarlarına bağlı olarak belirli puanlar vererek ödül, armağan ya da hediye ismi altında bir kısım mal ve hizmetler vermektedirler. Yine özellikle yurtdışında belirli harcama tutarına ulaşan kart hamillerinden yıllık kart ücreti alınmamakta, belirli harcama tutarına ya da sayısına ulaşan kart hamillerine çekilişle ya da doğrudan hediyeler verilmektedir. Ayrıca, bazı bankalar işyerleri ile özel anlaşmalar yaparak kart hamillerine indirimler sağlamaktadırlar. 

Bazı kredi kartları, hamillerine özel hizmetler vermektedirler. Yurt dışma giderken hava alanlarında ayrıcalıklı yerlerde oturmak, kolay ve ucuz otel ve araba kiralama yapılması, ücretsiz haberleşme araçlarından yararlanma, bavulun uçağın daha özel ve yıpranmayacak bir yerinde uçması gibi olanaklar bazı kart hamillerine verilmektedir. 

Diğer Bankacılık İşlemlerinde Kolaylık 

Kredi kartına sahip olan bir banka kart müşterisi kişi ile bankaya ilk kez gelen bir kişiye bankalar genellikle aynı şekilde davranmamaktadırlar. Yukarıda sözünü ettiğimiz gibi karta sahip olmak müşteri için bir itibardır. Nasıl ki harcama yapmaya gittiği bir yerde kendini ayrıcalıklı hissediyorsa kendisine kartı veren bankada kendisine daha ayrıcalıklı davranılacaktır. Kişinin aylık fatura ödemeleri, mevduat, bireysel kredi ihtiyaçları, kiralık kasa, sigorta hizmeti gibi daha birçok bankacılık hizmetlerinden yararlanma imkanı mevcuttur. 

Sigorta 

Günümüzde birçok banka kredi kartı hamilleri için çeşitli sigorta hizmetleri sunmaktadır. Genellikle tüm bankalar kart hamillerine kayıp çalıntı kart sigortası yapmaktadır. Birçok bankada bu sigorta, bildirim anından itibaren başlamakta bazı bankalarda ise daha önceki bir saatten başlayabilmektedir.

Bazı bankalar kart hamillerine seyahat, kaza, hastalık, alınan eşyanın çalınması, eşyanın kırılması ya da bozulması, bagaj sigortası gibi çok çeşitli alanlarda sigorta hizmeti sunmaktadırlar. 

Kredi kartı ayrıca kart hamiline nakit idaresi ve harcama konulannda kontrol imkanı tanımaktadır. Kişi bankasının kendisine göndermiş olduğu hesap bildirim cetvelini alarak bir aylık harcamalarının toplamını görmekte ve bu anlamıyla kişiye bütçeleme olanağı yaratılmaktadır. 

Üye İşyeri Yönünden 

Kredi kartlarının kredi kartını alışveriş işlemlerinde kabul eden üye işyerleri (Imprinter ya da POS cihazı işyerinde bulunan) açısından da bazı yararları bulunmaktadır. 

Bir işyeri, kredi kartını kabul etmek suretiyle, kredi kartı kullanan müşterileri burada kredi kartı geçmiyor diyerek mağdur etmemekte ve kredi kartı kullanan büyük bir potansiyelin kendisinden alışveriş yapmasını sağlamaktadır. 

Kredi kartının üye işyeri bakımından harcama eğilimini artırdığı da söylenebilir. Üye işyerine tabii en önemli avantajı şu, eğer taksitle mal satması söz konusu olsaydı bu üye işyerinin parayı mutlaka tarafların kararlaştırdıkları . belirli dönemlerin sonunda tahsil edebilecekti. İlgili taksit vadelerinde. Halbuki kredi kartını eğer üç taraflı gerçek kredi kartı sistemini benimsemişse bu üye işyeri kredi kartını çıkaran kurumdan hemen parasını alır- hiç kuşkusuz komisyon, ücreti düştükten sonra. Üye işyeri müşterisinin ödeme gücüyle kesinlikle ilgilenmez. O sadece kartın geçerli olmasıyla ve halen yürürlükte olmasıyla ilgilenir ve başka bir risk taşımaz. 

Üye işyeri kredi kartını kabul etmekle hem müşteri sayısını artırmakta hem de mevcut iş hacmini artırmaktadır. Kart hamili, yanında para olmasa dahi kredi kartı ile ödeme yapma imkanına sahip olduğundan kredi kartı geçen işyerlerinden alışveriş yapmayı tercih etmektedir. Müşteri cebinde para olmadan ya da yanında yeteri kadar parası yoksa alışveriş merkezlerinde özellikle büyük marketlerde dolaşırken ihtiyaçlarını hatırlamakta bazen ihtiyacı olmayan mal ve hizmetleri dahi alabilmektedir. Şayet parası olmasaydı ilgili mal ve hizmeti ya hiç almayacak ya da daha sonra alacaktı. Kredi kartı üye işyerine bu özelliklerinden dolayı cirosunu artırmasına neden olmaktadır. Ayrıca kredi kartı ile harcama yapanların harcama eğilimlerinin çek ve nakitle harcama yapanlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. 

Perakende satış yapan işyerlerinden alışveriş yapan çalışan kesim; ücret ve maaşlarını ay başlarında aldığından özellikle ayın ikinci yarısında satış cirosunda bir azalma görülmesi ihtimali söz konusudur. Bu nedenle kredi kartı sisteminde üye işyeri piyasa koşullarının getireceği bazı kısıtlamalardan kurtulabilmekte ve istikrarlı bir talebi diğer koşullar veriyken koruyabilmektedir. Bu şekildeki bir müşteri portföyü işyerinin nakit akışının düzenli olmasına ve stok kontrolünü doğru takip etmesine neden olmaktadır. 

Üye işyeri, satış hacminin büyük çoğunluğunu kredi kartı ile yaptığından kredi kartı ile yapılan satışların bedeli işlemi takip eden gün, şayet komisyon yerine belli gün hesapta bloke para tutmak şeklinde çalışıyorsa bu sürenin bittiği gün para cari hesabına geçmektedir. Bu nedenle işyerinde parayı muhafaza etme ve çalınma riski ortadan kalkmış olmakta, ayrıca bankada bulunan para değerlendirilmektedir. Özellikle banka şubelerinin kapalı olduğu saatlerde nakit çalışan işyerleri paralarını saklamak için çeşitli tedbirlere başvurmaktadırlar. Halbuki kredi kartı bu açıdan hem rahat, hem verimli ve hem de çağdaş bir ödeme aracı olmaktadır.

Günümüzde artan bir şekilde mağazalar ve diğer işyerleri EFTPOS (Electronic funds transfer at the point of sale) adı verilen teçhizatı kullanmaktadırlar. Manyetik bantlı kart bu cihazın okuma ünitesinden geçirilmekte ve işlem nakit işlemlere göre daha hızlı gerçekleşmektedir. EFTPOS sistemi POS cihazları gibi işlemlerin hızlı yapılmasını sağlamaktadır. Yani kart kabul edene banka elektronik ortamdan kart geçer geçmez satış bilgilerini kartı çıkaran bankaya ulaştırmaktadır.  

Üye işyeri nakit sayma, sahte, eski para külfetinden kurtulmuş olmakta, daha hızlı ve rahat işlem yapmaktadır. 

Kredi kartı sistemi , vadeli satış yollarını tıkayan bir alternatif olarak şüpheli alacakları ortadan kaldırarak firmayı rahatlatmaktadır. Kredi kartıyla alışverişin yabancı (turistler) müşterileri de kapsaması nedeniyle üye firmanın iş hacminde artış olmaktadır. Kredi kartı şirketlerinin yaptığı tanıtım ve reklamlar, o kredi kartını kabul eden işyerlerine dolaylı olarak fayda sağlamaktadır. Kredi kartının üye firmalara sağladığı faydalardan biri de, yapılan satış kayıtlarının muhasebeleştirilmeye çok elverişli olmasıdır. İşyerlerinin kredi kartlarını kabul etmelerindeki en önemli nedenler; satış hacimlerini artırmaları, kredi kartını kullanmayan rakip işyerlerine karşı avantaj elde etmeleri ve ödemelerin garanti altına alınmasıdır. Kart kuruluşu veya banka tarafından bildirilen formaliteler üye firma tarafından yerine getirildiği takdirde mal ve hizmetlerin bedelinin ödeneceği kredi kartını çıkaran banka veya kuruluş tarafından garanti edilmiştir. Kredi kartları sermayenin devir hızını yükseltebilir veya kredi olanağı yaratarak firmaya rekabet ortamında avantaj sağlar. Ayrıca, üye işyeri çalıştığı banka ile diğer bankacılık işlemlerini kolayca yapabilme olanağına kavuşmaktadır. 

Kredi Kartını Çıkaran Kurum Yönünden 

Kredi kartı bunu çıkaran kuruma faydalı olmamış olsa kart hizmeti vermesinin bir anlamı kalmazdı. Bir banka ya da kurum açısından kredi kartı çıkarmanın temel amacı elbette ki bu işlemlerden kar elde etmektir. Söz konusu kar doğrudan ya da dolaylı şekillerde olabilmektedir. 

Kredi kartı çıkarıp müşterilerine bu kartları pazarlayan bankalar başlangıçta büyük miktarlarda sabit sermaye yatırımı yapmaktadırlar. Zira kart basım makineleri, hesap ekstre makineleri ve büyük yazıcılar için önemli tutarlarda yatırım yapılmaktadır. Kredi kartı ihraç eden ya da kuruluşlar, müşterilerinden aşağıda belirtilen ücret, komisyon ve faizleri almaktadırlar; 

-Müşteriye ilk kez kart verilirken kart ücreti, ayrıca her yenilemede kart yenileme ücreti,

-Başka bankalara ait kart cihazlarında yapılan işlemler üzerinden takas komisyonu,

-Kendi bankasının kurduğu kredi kartı makineleri için işyerinden üye işyeri komisyonu ya da belli gün sayısında gün hesapta para tutma,

-Son ödeme tarihinde borcun yatırılmayan kısmı kadar hesap kesim tarihi ya da harcama tarihinden itibaren gecikme faizi,

-Geç yatırma ücreti,

-Limit aşım ücreti,

-Nakit çekimlerde nakit avans komisyonu,

-Nakit çekim gününden geri ödeme gününe kadar faiz geliri,

-Kart hamilinin son ödeme tarihinden önce para yatırması yada hesabında fazladan para bulundurması durumunda vadesiz mevduat getirişi,

-Casino komisyonu

adı altında alman ücret, komisyon ve faiz gelirleridir. 

Kredi kartı çıkaran bankaların atıl fonlarının önemli bir getiri üzerinden plase edilmesine ilave olarak, az sayıda büyük tutarla plasman yapmanın riskine karşılık çok sayıda kredi kartı hamiline riskin dağıtılması imkanı hasıl olmaktadır. Ayrıca, ödemelerde temerrüde düşen müşterilerden alınan temerrüt faizi de diğer gelir kalemlerinden birini oluşturmaktadır. 

Kredi kartı müşterileri diğer tüm bankacılık işlemlerini de kartı aldığı banka ile yapacağından kart veren bankanın bu işlemlerden de verim elde edeceği muhakkaktır. 

Kredi Kartını Kabul Eden Banka Yönünden 

Kredi kartı sisteminde kredi kartını veren banka ile kredi kartım kabul eden yani işyerlerine POS ya da imprinter cihazı veren banka genellikle aynı banka değildir. Bu nedenle sistemde çoğu zaman iki banka olduğu unutulmamalıdır. 

Kredi kartı kabul etmesi için işyeri ile üye işyeri sözleşmesi yapan banka söz konusu işyerinden yapılan işlemler üzerinden bir üye işyeri komisyonu almakta ya da komisyona karşılık anlaşılan gün sayısı kadar bu tutarları bloke hesapta kullanılmaz şekilde tutmasını istemektedir. Kart kabul eden bankanın en temel geliri bu komisyon ya da blokede tutulan gün sayısıdır. 

Kredi kartı ile yapılan günlük satışlar günün belli saatinde gün sonu işlemine tabi tutulmakta toplam tutar bir sonraki işgünü işyerinin bankadaki hesabına alacak geçmektedir. Hesaba geçen bu parayı işyeri hemen çekebileceği gibi ihtiyacı olduğu güne kadar aynı hesapta tutmaktadır. Bu şekilde tutulan paralar da banka için ilave gelir kaynağı olmaktadır. Birçok işyeri hesaplarını çok sayıda değişik bankada tutmak yerine tek banka şubesi ile çalışmayı tercih ettiklerinden, kredi kartı ile çalışılan bankaya diğer işlemler de kanalize edilmektedir. 

Kredi Kartı Kurumları Yönünden 

Kredi kartlarını organize eden dünyada başlıca beş kurum bulunmaktadır. Bunlar Visa, MasterCard, Amex, Diners Club ve JCB isimli kuruluşlar olup, bu kuruluşlara ait dünyada 1 Milyar adedin üzerinde kart bulunmaktadır. Kredi kartı sayısının artması bu kuruluşlara prestij sağlamakta, özellikle yurtdışı işlemlerden bu kuruluşlara işlem başına komisyon ödenmektedir. 

Bu kuruluşlar bankalara kredi kartı sistemini kurarken ya da sistemin devamı sırasında verdikleri hizmetler nedeniyle ücret ve komisyon adı altında gelirler elde etmektedirler.

 

 

Anasayfa - İktisat - Makale - Ekonomi - Borsa - İstatistik - Türkiye Ekonomisi - Ekonomi Sözlüğü

Since 2005