Bankacılık İşlemlerini Genel Olarak Açıklayınız? Bankacılık İşlem 

Bankacılık işlemleri de BnkK.'da açıklanmamıştır. Literatürde ise genellikle, bankaların çalışma konuları veya bankacılık işlemleri, birincisi mevduat, ikincisi kredi ve üçüncüsü de diğer bankacılık hizmetleri olmak üzere üçlü bir sınıflandırmaya tabi tutulmaktadır.

Ancak günümüzde bankaların mali, ticari ve sosyo-ekonomik faaliyet alanlarına göre yaptıkları işlemlerin de sayısı ve türü günden güne artarak çeşitlenmiştir. 

Bu sebeple günümüzde, temelde bir hizmet işletmesi olan ve ticari amaçla kurulan banka işletmelerinin yapmış olduğu işlemlerin şöyle sınıflandırılması daha uygun olacaktır:

1.  Fon toplama ve kullandırma işlemleri,

2.  Bankacılık hizmetleri,

3.  Mali işlemler,

4. Özellikli bankacılık işlemleri. 

Bankaların Fon Toplama ve Kullandırma İşlemlerini Açıklayınız? 

Bu işlemler para satmalına ve para satma olarak ifade edebileceğimiz işlemlerdir. Bu tür işlemleri mevduat toplama ve ödünç para verme işlemleri olarak da ifade edebiliriz. Esasen bu iki işlem bankaların temel işlevleridir. 

Bankaların İşlem 

Fon toplama; borç alma ya da para satınalma olarak da ifade edilmekte olup, mevduatları, alınan kredileri, sermaye piyasası araçlarından yararlanmayı ve borçlanmaya ait diğer işlemleri kapsamına almaktadır.

Fon kullandırma işlemleri ise; para satma olarak da nitelendirilmekte olup; Iskonto işlemleri, iştira, borçlu cari hesap ve avans şeklinde verilen kredileri kapsamına almaktadır.

Şimdi fon toplama ve fon kullandırma ile ilgili bazı işlemleri kısaca açıklayalım. 

Bankaların Fon Toplama    İle İlgili İşlemler Nelerdir? Açıklayınız.

Bu gruptaki işlemler bankaların daha ziyade finansal faaliyetleri için kaynak sağlanmasını içeren işlemlerinden oluşmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: 

Bankaların Yaptıkları İşlemler 

1- Mevduat 

Ticari bankaların temel fon kaynakları topladıkları mevduatlardır. Son yıllarda mevduat dışı fon kaynaklarında da gelişmeler olmasına rağmen mevduat fon kaynakları içerisindeki önemini yine de korumaktadır.

Bankalara istenildiği zaman ya da belirli bir vadenin sonunda çekilmek üzere yatırılan Türk Lirası ya da yabancı paralara mevduat ya da tevdiat denilmektedir.

Bankalar, kendilerine yatırılan bu paraları kanuni karşılıklarını ayırdıktan sonra bankacılık işlemlerinde istedikleri gibi kullanabilirler. Mudiler paralarını kısmen veya tamamen, yatırma sırasındaki şartlara göre istedikleri zaman çekebilirler.

Uygulamada, belli bir dönemde çekilen paraların toplamı yatırılan paraların toplamından daima daha azdır. Bu sebeple bankalar, mevduatın tamamını kasalarında bulundurma ihtiyacı hissetmezler. Ancak çekilebilecek kadar bir miktarı, ihtiyat fonu adı altında kasalarında bulundurmakla yetinirler.

İhtiyat fonları ayrıldıktan sonra arta kalan mevduat toplamı ticaret bankalarının kredi ve yatırımlarında kullandıkları paraların esas kaynağını oluşturur.

Mevduatın kaydına ve izlenmesine yarayan hesaplara da bankacılık dilinde mevduat hesapları, tevdiat hesapları, alacaklı cari hesaplar, tasarruf hesaplan gibi çeşitli adlar verilmektedir. Mevduat hesaplarının ana Özelliği, sürekli olarak alacaklı bakiye vermeleri borç bakiyesi vermemeleridir. Yani hesapta mutlaka mudiin yatırdığı, paraların çektiği paradan daha çok olması zorunluluğu vardır. Demek oluyor ki, bankalarda mevduat hesapları veya alacaklı cari hesaplar, esas itibariyle alacaklı bakiye veren hesaplardır. 

Bankacılık İşlemler 

2- Alınan Krediler

Bankaların, TCMB'ndan ve diğer yurt içi ve yurt dışı kredi kurumlarından belirli bir vade sonunda geri ödenmek üzere sağladıkları fonlar alınan kredileri oluşturmaktadır. Örneğin; bankalar, çeşitli şekillerde, özellikle ticari senet reeskontu ile TCMB'dan düşük faizlerle kredi alabilmektedirler. Ayrıca bankalararası piyasa işlemleri yoluyla da kredi alabilmektedirler. 

3-  Sermaye Piyasası Araçlarından Yararlanma Yoluyla Sağlanan Fonlar

Bankaların anonim ortaklık olma niteliğinden yararlanarak bizzat kendi­lerinin tahvil, bono, varlığa dayalı menkul kıymet ihracı gibi işlemleri ya­parak elde ettikleri fonlar bu gruba girmektedir. 

4- Borçlanmaya Ait Diğer İşlemler

Gönderilen havale bedelleri, açılan akreditif karşılıkları, müşteri adına tahsil edilen, çek ve senet bedelleri, belirli bir süre sonra ilgili kurumlara ödenmek üzere aracı sıfatıyla tahsil edilen elektrik, telefon bedelleri gibi mali olaylar, kısa süreli ve sıfır maliyetli fon sağlama işlemi olarak ifade edilir ve borçlanmaya ait diğer işlemleri kapsamına alır. 

5- Bankaların Sermayesi ve ihtiyatları

Bankaların diğer bir fon kaynağı ise kendi sermaye ve ihtiyatlarıdır. Bankalarda pasiflerinin içerisinde her ne kadar sermaye ve yedekler az bir yer tutsa da, bankaların güven vermeleri sermayelerinin büyüklüğü ile doğru orantılıdır. 

Bankaların Fon Kullandırma İle İlgili İşlemleri Nelerdir? 

Bankacılık dilinde para satma ile ilgili işlemler, kredi işlemleri olarak adlandırılmaktadır. Aşağıda bu işlemlere değinilecektir.

Fon kullandırma işlemleri ; İskonto işlemleri, iştira, borçlu cari hesap ve avans şeklinde verilen kredileri kapsamına almaktadır. 

1- Kredi 

Kredi, mevduatlardan oluşan fonların kullanıldığı alan olması ve ticaret bankalarının başlıca iş konusunu oluşturması bakımından önemlidir.

Kredi kelimesinin kökü Latincede itimat etmek anlamına gelen "Creditum" kelimesinden gelmekte ve kelime saygınlık ve itibarı ifade etmektedir.

Kredi, eldeki para ile gelecekte ele geçecek paranın değişimi; para ile ödeme vaadinin değişimidir. Kredi veren para verip, ödeme vaadi almakta; kredi alan para alıp, ödeme vaadi vermektedir. İnsanlar eldeki paraya gelecekte ellerine geçecek paradan daha fazla önem verdiklerine göre, kredi sözleşmesinin oluşabilmesi için ödeme vaadinin likiditesinden vazgeçilen paranın değerinden daha yüksek olması gerekir. İşte ödünç alanın ödeme vaadinin, ödünç verenin likiditesinden vazgeçtiği paranın değerinden fazla olan kısmına faiz denir.

Sonuç olarak kredi, fon arz edenlerle fon talep edenler arasında karşılıklı güvene dayanan ekonomik bir alışveriş niteliğindedir.

Bankacılıkta kredi, belli koşullarla kişilere ödünç para verilmesi veya onların bir yükümlülükleri için garanti verilmesi anlamına gelmektedir. BK'undan kredinin nakit olmasının gerekli olmadığı, kredinin kefil olma veya teminat verme gibi nakdi olmayan işlemleri de içerebileceği anlaşılmaktadır.

Kredi, bankalar tarafından borçlu cari hesap şeklinde kullandırılabileceği gibi, iskonto kredisi ve iştira kredisi şeklinde de kullandırılabilir. Bankalar, bunun dışında belli bir varlık karşılığı avans kredisi şeklinde, gayrimenkul ipoteği karşılığında veya kefalet karşılığı da kredi kullandırabitir.