Enflasyon Nedir? 

Latince bir kelime olan "enflasyon", şişkinlik ya da genişleme anlamına gelmektedir. Ekonomik literatürde ise enflasyon, bir ülkede genel fiyatlar düzeyinde izlenen hızlı ve sürekli artışlar olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımda iki husus dikkati çekmektedir. Bunlardan birincisi; genel fiyat düzeyinin hızlı bir şekilde, ikincisi ise genel fiyat düzeyinin sürekli bir şekilde yükselmesidir. Bu durumda, eğer ekonomide, genel fiyat düzeyi bir kereye özgü bir şekilde yükselip, yükseldiği seviyede istikrar kazanırsa, bu yükseliş enflasyon tanımına uymayacaktır. 

Enflasyon ortamında mal ve hizmetlerin genel fiyat düzeyi yükselirken, paranın satın alma gücünde azalma olmaktadır. Bu nedenle enflasyon, paranın satın alma gücünün düşmesi olarak da ifade edilmektedir.

Enflasyon terimi ile genci olarak, yükselen fiyatlar düzeyi kastedilir. Gerçekten de enflasyon bir fiyat yükselişi, yani para değerinin düşmesi şeklinde gerçekleşir. Fakat enflasyonda fiyatların yükselmesi bir sebep değil, bir sonuçtur. Çünkü: burada   mal ve hizmetlerin arzını aşan bir talep fazlası vardır ve bu yüzden denge bozulmuştur. Fiyatlar, toplanı talep ile toplam arzın yeni ve daha yüksek bir fiyat seviyesinde dengeye gelmelerini sağlamak için yükselirler. Bu sebepten fiyat yükselişi bu dengesizliğin bir sonucudur.

Enflasyonun terim olarak tanımı aşağıdaki şekillerde yapılabilir: 

Günümüzün en önemli iktisadi olaylarından biri olan enflasyon, genel fiyat düzeyindeki sürekli artışlar nedeniyle paranın satın alma gücündeki azalışlar olarak ifade edilir.

Enflasyon, genel fiyatlar düzeyinin sürekli artması demektir. Bu enflasyonun betimsel tanımıdır.

Enflasyon, genel fiyatlar düzeyinin yükselmesi ve paranın iç satın alma gücünün düşmesi anlamını taşır.

Enflasyonun kavramsal tanımlarının yanında nedensel tanımları da yapılmaktadır. Bu bağlamda ilk olarak, arz talep dengesizliğinin enflasyonun nedeni olduğu gerekçesiyle şöyle tanımlar yapılmaktadır.

Enflasyon, cari fiyat düzeyinde toplam talebin toplam arzdan daha fazla olması demektir.

Enflasyonun nedensel tanımlarından ikinci çeşidinin de piyasadaki para hacminin artmasının enflasyona neden olduğu gerekçesiyle şöyle bir tanımlama yapılmaktadır. 

Enflasyon, para arzındaki artışla ilgili olarak, toplanı talebin toplam arzın sınırlanın asmasıyla birlikte genel fiyatlar düzeyinin yükselmesidir. Enflasyonun para arzında artış olmadan kendisini devam ettirmesi mümkün değildir. 

Bu tür tanım, miktar teorisi taraftarlarınca yapılmaktadır. Miktar teorisi, fiyatlar genel düzeyinin para arzına bağlı olduğu kabulüne dayanır. Bu teoriye göre, eğer para arzı, üretilen mal ve hizmet miktarında bir artış olmadan artarsa, bu durumda fiyatlar yükselme eğilimi göstereceklerdir. Bu da enflasyona sebep olacaktır.

Enflasyon kavramı sıklıkla yanlış anlaşılmakta ve yanlış yorumlanmaktadır. 

Örneğin, genelde enflasyon kavramı ile pahalılık kavramı birbirine karıştırılmaktadır. Oysa sanıldığının aksine enflasyon ile pahalılık aynı şeyler değildir. Enflasyon, genel fiyat düzeyinin sürekli yükselmesi iken ; pahalılık ise fiyatların yüksek düzeylerde istikrar sağlamış halidir. 

İki kavram arasındaki fark ayrıca gelir öğesinin işin içine girmesinden kaynaklanmaktadır. Örneğin bir ülkede kişilerin gelirleri enflasyon düzeyinde artıyorsa, enflasyon vardır ama pahalılık yoktur. Eğer kişilerin gelirleri enflasyon düzeyine paralel artmıyorsa, enflasyonla birlikte pahalılık da vardır. 

Enflasyonda fiyat yükselişi genel, kompleks ve kümülatif bir olaydır. Gerçekten; bütün mal ve hizmetlere ait fiyatlar yükselme eğilimindedirler. Başlangıçta belki bazı fiyatlar bu harekete uymazlar, fakat bir müddet sonra onlar da yükselme seyrine girerler.

Enflasyon İle Fiyat Dalgalanmaları Arasındaki Fark Nedir?  

Enflasyonun karakteristik niteliği fiyatlarda görülen artışlardır. Fiyat artışlarının, tüm ekonomi açısından ve belirli mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişmeler açısından incelenmesi gerekmektedir. Enflasyondaki fiyat değişmeleri, ekonomik bir gerçek olarak, genel fiyatlar düzeyindeki artışlar ve özel fiyatlar düzeyindeki artışlar olmak üzere iki şekilde ortaya çıkmaktadır. Genellikle her iki fiyat düzeyindeki artışlar aynı yönde olmakla birlikte, tesadüfler dışında, aynı hızda olmamaktadır. Biri diğerinden daha yavaş veya daha hızlı bir artış gösterebilir. Hatta bazı durumlarda tüketici tercihlerinin ve teknolojik gelişmelerin bir sonucu olarak bazı mal ve hizmetlerin fiyatlarında azalış dahi olabilmektedir.

Özel ve nisbi fiyat değişmelerine, fiyat dalgalanmaları denmektedir. Özel fiyat değişmeleri, herhangi bir mal veya hizmetin fiyatındaki artma veya azalma yönündeki değişikliklerdir.

Nisbi fiyat değişiklikleri ise, sadece bir mal veya hizmetin fiyatının diğer bütün mal ve hizmet fiyatlarına göre artma veya azalma yönünde gösterdiği değişikliklerdir. 

Fiyatlar genel düzeyindeki değişme ise, sadece bazı mal ve hizmetlere ait fiyat dalgalanmaları değil, paranın satın alma gücünde meydana gelen değişmeyi genel olarak belirlmek için kullanılmaktadır.

Enflasyon muhasebesi düzeltmeleri yapılırken de, fiyat dalgalanmalarının değil, para değerindeki değişmenin etkileri (enflasyonu, yaklaşık olarak en iyi   şekilde   ifade   edebilecek   biçimde      hazırlanan   bir   tek   katsayının kullanılması esası) dikkate alınır. Stagflasyon Nedir?

Enflasyon ile ekonomik durgunluğun bir arada meydana gelmesi durumuna verilen addır. Ekonomik durgunluk sırasındaki enflasyon olarak tanımlanabilir. Stagflasyonda hızlı enflasyonla beraber, iç piyasa darboğaza sürüklenir. Bir taraftan fiyatlar yükselirken bir taraftan da işsizliğin artması, üretimin azalması, yatırımların duraklaması stagflasyonun tipik belirtileridir. 

Reflasyon Nedir? 

Genel Fiyatlar Düzeyinin yükselmesine neden olmaksızın talep hacminin genişlemesine verilen addır. Durgunluktan canlılığa geçiş, toplam harcamaların    artmasına    bağlıdır.    Talebin    genişlemesi,    iş    hacminin genişlemesini sağlar. İş hacminin artması ise gelirlerin artmasını beraberinde getirir. Gelirlerin artması talep hacmini etkilemeye devam eder. Atıl kapasiteler harekete geçerek talep artışı sağlanırken genel fiyatlar düzeyi yükselmedikçe reflasyon devam eder. 

Enflasyonun Nedenleri Nelerdir? 

Enflasyonun mikro ekonomik ve makro ekonomik nedenleri birbirleriyle iç içe girmiş durumdadır. Bunları birbirinden ayırdetmek çok zordur. Çünkü çoğu zaman biri diğerinin nedeni olmaktadır.

Literatürde enflasyonun moneter (paradan doğan) bir olay olduğunu ileri süren ve bunun tam tersi enflasyonun moneter bir olay değil, tamamen iktisadi bir olay olduğunu savunan iki görüş mevcuttur. Ama enflasyonun zaman içerisindeki seyri ikinci görüş sahiplerini haklı çıkarmıştır. Sonuçta enflasyonu başlatan olayın paranın bolluğu değil talebin bolluğu olduğu ortaya çıkmıştır. 

Enflasyon sorunu toplam talep ve toplam arz arasındaki dengesizlikten kaynaklamaktadır. Toplam talebi toplam arzdan daha hızlı genişleten veya arzı talepten daha hızlı daraltan yapısal nedenler ve iktisat politikası tedbirleri enflasyonun başlıca kaynağıdırlar. 

Bu süreçte toplam talep ile toplam arz arasındaki denge ani ve kuvvetli bir şekilde bozulmakta ve aşırı bir talep doğmaktadır. Buna enflasyon boşluğu (gap) denilmektedir.

Toplam taleple toplam arz arasındaki bu denge bozulduğu zaman, fiyatlar da istikrarını yitirir. Eğer cari fiyat seviyesinde toplam talep toplam arzdan fazla olursa fiyatlar yükselir, az olursa fiyatlar düşer.

Toplam arzla, toplam talep arasındaki denge, talep lehine olarak, başlıca aşağıdaki nedenlerle bozulur:

-  Kamu sektörü harcamalarının kamu sektörü gelirlerinden fazla olması,

- Özel sektör yatırımlarının özel sekıör tasarruflarından fazla olması,

-  Emek verimliliğinin düşmesi,

- Toplumu oluşturan sınıf ve tabakaların milli gelirdeki paylarını artırmak üzere gelirlerinden fazla harcama yapmaları,

- Dış ticaret dengesinin fazla vermesi.

Ayrıca enflasyon türlerine bağlı olarak, enflasyonun farklı nedenleri vardır. Bu nedenle enflasyon türlerinden birinin neden olduğu gidiş, diğer enflasyon türlerinin de sebebi olarak enflasyonun genişlemesine neden olabilmektedir. Bu konuya aşağıda değinilecektir.