İslam Kalkınma Bankası (İKB) ve Türkiye
İKB, 1974 yılında Cidde'de toplanan İslam Ülkeleri
Maliye Bakanları II. Konferansı'nda Banka ana
sözleşmesinin kabul edilmesiyle aralarında
Türkiye'nin de bulunduğu İslam Konferansı
Teşkilatı'na üye başlangıçta 22 ülke tarafından
kurulmuş faaliyetlerine 20 Ekim 1975 tarihinde
başlamıştır.
İslam Kalkınma Bankası Kısa Adı; İKB
Bankanın kuruluş amacı, üye ülkelerin ekonomik
kalkınmalarına ve sosyal gelişmelerine katkıda
bulunmaktır.
Bankanın temel işlevleri:
1- Üye ülkelerdeki kuruluşlara veya verimli
projelere sermaye iştirakinde bulunmak suretiyle
finansman desteği sağlamak,
2- Üye
ülkeler arasındaki ticaretin gelişmesine yardımcı
olmak ve bu amaçla gerekli çalışmaları yapmak,
3- Üye ülkeler arasında teknik işbirliğine
yardımcı olmak ve teknik yardım sağlamak,
4- Eğitim ve araştırma - geliştirme faaliyetlerinde
bulunmak, Banka'ya üye olmak için İKT üyesi
olmak ve üyelik için yapılan
müracaatın Guvernörler Kurulu tarafından kabul
edilmesi gerekir. Bankanın üye sayısı Nijerya'nın
katılımı ile 54'e yükselmiştir.
Banka'nın hesap birimi İslam Dinarı'dır (İD). Bir İD,
Uluslararası para Fonu'nun Özel Çekme hakkı (SDR)'na
eşititir. 1992 yılında alınan kararla 2 Milyar İD
olan kayıtlı sermayesi 6 Milyar ID'ye (8,2 Milyar
Dolar) çıkarılmıştır. Banka'nın Nisan 1999
itibariyle 53 ülke tarafından taahhüt edilen
sermayesi yaklaşık 4,1 ID'dır. Ödenmiş sermayesi ise
2.377 Milyon ID'dir. Bankada en çok paya sahip ilk
beş ülke; S. Arabistan (%24,56), Kuveyt (%12,23),
Libya (%9,85), İran (%8,62) ve Türkiye (%7,77) dir.
Bankanın yönetimi üç kurul tarafından yapılmaktadır:
GUVERNÖRLER KURULU
- Her üye ülkenin atadığı bir asil birde vekil
guvernörlerden oluşur.
İCRA DİREKTÖRLERİ KURULU
- 14 üyeden oluşmaktadır.
- 7'si banka'da en yüksek paya sahip 7 ülke
tarafından atanmakta diğer 7'si guvernörler kurulu
tarafından seçilip atanmaktadır.
BAŞKAN VE BAŞKAN YARDIMCILARI
- Başkan Banka'nın hukuki temsilcisidir.
- Başkan, 5 Yıllığına Guvernörler Kurulu tarafından
seçilmektedir.
- Banka'da finansman ve idareden, faaliyetlerden ve
tiearet ve politika konularından sorumlu
üç başkan yardımcısı bulunmaktadır.
- Başkan yardımcıları, başkanın önerisi üzerine
Guvernörler Kurulu tarafından atanmaktadır.
Banka'nın
Finansman Yöntemleri
Proje Finansmanı |
Ticaretin Finansmanı |
Özel yardım Hesabı'ndan Finansman |
- Uzun vadeli bir |
Bankanın bu amaçla |
Bu hesaptan üye ülkeler ve |
finansman imkanıdır. |
uyguladığı enstrümanlar; |
üye olmayan ülkelerdeki |
-Toplam vade ve |
- İthalatın Finansmanı |
Müslüman topluluklar |
ödemesiz dönem her |
Programı |
için; |
yatırımın özelliğine göre |
- İhracatın Finansmanı |
- Özel Yardım Projeleri |
belirlenmektedir. |
Programı |
- Çeşitli Burs Programları, |
- Kamu ve özel sektöre |
- İslami Bankalar |
-Teknik İşbirliği |
açık başvurular, bir yatırım |
Portföyü, |
Programı, |
projesi ile üye ülkelerin |
-Ticari İşbirliği |
- İslam Araştırma ve |
guvemörlerinin kurum/kuruluşu tarafından
yapılmaktadır. |
Geliştirme Programı, |
Eğitim Enstitüsü
Faaliyetleri,
- Hac sırasında kesilen |
- Prensip olarak proje unsurları içinde
sadece ekipman al in mi arı finanse
edilmektedir.
- Enstrüman olarak, kredi, lesaing, taksitli
satış, |
|
kurban etlerinin değerlendirilmesi projesi -
İKT bilgi sistemleri ağı gibi projeler
finanse edilmektedir. |
istsina sözleşmesi, teknik |
|
|
yardım, sermaye iştiraki ve kar-zarar
ortaklığı |
|
|
uygulanmaktadır. |
|
|
(Genelde faizsiz bankacılık enstrümanları) |
|
|
|