Ülkelerin Dış Ticarete Müdahaleleri Hangi Yollarla
Olmaktadır?
Gümrük Tarifeleri Ticaret
Serbest ticaret ülkelerin yararına olduğu gibi, dünya kaynaklarının
da etkin bir şekilde kullanılması demektir. Buna
rağmen, ülkelerin uluslararası mal hareketlerine
müdahale ettikleri görülmektedir. Gerçekten her
ülkenin gümrük tarifeleri, kotalar ve sübvansiyon
vb'lerini benimsedikleri görülmektedir. Ülkeler bu
yola neden başvurmaktadır ? Bu tabii ki ülkelerin
uluslararası ticaret politikalarının bir sonucudur.
Gümrük Tarifesi Nedir
Dış Ticarette Gümrük Tarifelerinin Önemi Nedir?
Gümrük tarifeleri mallar bir ülkenin gümrüğünden geçerken tahsil
edilen vergi oranlarını gösteren listedir.
Tarifelerle ilgili vergiler spesifik ve ya advalorem
olabilir. Spesifik vergilerde malın miktarına göre
vergi öngörülür. Advalorem vergilerde ise malın
değerine göre vergi öngörülür.
Advolerme vergilendirmede FOB veya CF olmasına göre vergi
değerlemesi farklı olabilir. FOB güvertede teslim
anlamına gelmekte, CF'te ise sigorta ve navlun da
malın bedeline girmektedir.
Sanayileşmiş ülkelerde tarife merdiveni
uygulaması da yapılabilmektedir. Tarife
merdiveninde, hammaddelerden başlayarak ara mallara,
nihai mallara doğru artan bir oran uygulanır.
Gümrük tarifelerinin,
Devlet geliri etkisi,
Gelirin yeniden dağılımı etkisi,
Himaye (koruma) etkisi,
Fiyatlara etkisi,
Ticaret hadlerine etkisi bulunmaktadır.
Dış Ticarette Kota Ne Demektir?
Kota miktar kısıtlaması demektir. Kota sisteminin uygulanmasının
başlıca nedeni, ülkenin ihracatına oranla
ithalatının çok fazla olması ( ödemeler bilançosunun
dış ticaret açığı vermesi) ve ithalata ayırtedici
bir kontrol uygulanarak dengenin sağlanmak
istenmesidir.
Dış Ticarette Tarife ve Kota Dışı Engeller Nelerdir?
GATT'a göre tarife dışı engeller, gümrük vergileri dışında kalan ve
serbest ticareti kısıtlayan her türlü önlemdir.
Son yıllarda dış ticarette tarife ve kotaların yerini tarife ve
kota dışı engeller almaya başlamıştır. Bu şekilde
himayeciliğin çeşitli şekillerde yaygınlaşmasına
yeni himayecilik denmektedir. Tarife ve kota dışı
engeller, sanayi ve ticaret sübvansiyonları, emniyet
standartları,gönüllü ihraç kotaları, munzam
pazarlama anlaşmaları, hükümetlerin ticareti
engelleme politikaları, referans fiyatlar, damping
vb'dir. İçlerinde en yaygını sübvansiyonlardır.
Sübvansiyon Nedir? Sübvansiyonlar
Hükümetler, yerli üreticilere ticaret durumlarını düzeltmek için
sübvansiyonlar verebilir. Sübvansiyonlar, yerli
üretici firmaların mallarını gerçek maliyetlerin
altında satabilmelerine imkan sağlar. Ülke
hükümetleri belli yerli sanayi dallarının
gelişmesini istiyorsa, onların gelişmesini sağlamak
için sübvansiyonlar verir. Bu sübvansiyonlar satış
farkının bizzat üreticiye ihraçtan sonra ödenmesi
yoluyla, vergi imtiyazları sağlamak yoluyla, sigorta
düzenlemeleri yapmak yoluyla, piyasa faiz
oranlarının altında kredi vermek yoluyla
yapılabilir. 1. Yol GATT tarafından yasaklanmıştır.
Damping Nedir? Damping Uygulaması
Damping uluslararası fiyat farklılaştırmasının bir şekli olarak
tanımlanmakladır. Aynı malın yurtiçine göre
yurtdışına daha ucuz satılmasıdır. Pratikte malların
yabancı piyasalarda üretim maliyetlerinin allında
satılması olarak tanımlanır. Münferit, yıkıcı ve
sürekli olmak üzere üç çeşidi vardır.
Münferit dampingde, üretici firma aşırı stoklara
sahip olduğu malı yabancı piyasalarda yurtiçindekine
oranla daha ucuz satmasıdır.
Yıkıcı damping, firmanın uluslararası rakiplerini piyasadan silmek
amacıyla yaptığı dampingtir.
Sürekli damping ise, bir firma piyasa payını maksimum kılabilmek
için devamlı olarak yurtdışı piyasalarda ucuza mal
satmaktadır.
|