Uluslar arası Alanda Bölgesel İşbirlikleri ve Entegrasyon 

Bölgesel Entegrasyon Antlaşmalarının Hedefleri Nelerdir? 

Bu hedefler şöyle sıralanabilir:

1-    Taraflar arasında ticaretin karşılıklı olarak serbestleşmesini desteklemek ve böylece ekonomik büyümeye katkıda bulunmak,

2- Daha geniş pazarlara giriş,

3-   Önemli ticari ocakların piyasalarına girişte istikrar ve güvenin sağlanması,

4-  Kaynakların daha etkin kullanımı ve yapısal engellerin kaldırılması ile uluslarası rekabetin artırılması,

5- Siyasi işbirliğinin sıkılaştırılması ve siyasi gerilimin azaltılması 

Bölgesel Entegrasyonların Statik Etkileri Nelerdir? 

1- Ticaret Yaratılması: İç pazarda daha yüksek maliyetle mal üretiminin terkedilmesi ve yerine daha ucuza üretim yapan ülkelerden ithal yoluna gidilmesi. 

2-   Ticaret Sapması: Ticaretin topluluk dışındaki düşük maliyetli üreticiden, topluluk içindeki yüksek maliyetli üreticiye doğru kaymasıdır.

3-  Olumlu Üretim Etkisi: Entegrasyon sonucunda, tüketici alımlarının yüksek maliyetli yerli üreticilerden, düşük maliyetli üye ülke üreticilerine kayması ile ticaret yaratıcı etki ortaya çıkmaktadır. Olumlu üretim etkisi, entegrasyona giden ülkeler için maliyet avantajı sağlayacaktır. Ancak entegrasyondan kaynaklanan net gelirler araştırılırken, vazgeçilen gümrük vergileri de dikkate alınmalıdır. Entegrasyon sonrasında üretiminden vazgeçilen malın üretiminde kullanılan kaynakların diğer alanlara kaydınlması gerekmektedir. 

4- Olumsuz Üretim Etkisi: Entegrasyon sonrasında, tüketici alımlarının, düşük maliyetli üçüncü ülkelerden, yüksek maliyetli üye ülke üreticilerine kayması ile ticaret saptırıcı etki ortaya çıkacaktır. Sonuçta maliyet artışı gözlenecektir. 

5-   Tüketim Etkisi: Entegrasyon sonrasında üyeler arasında gümrük vergilerinin kalkması, ithal mallarının ucuzlamasını beraberinde getirirken, bu durum ekonomide nisbi fiyatları etkileyecektir. Nisbi fiyatların ithal mallan lehine bozulması sonucunda sözkonusu malların talep esnekliğine bağlı olarak tüketim eğilimi de değişecektir. Ticaret sapması sonucunda, birlik öncesi ve sonrsı ülkelr arasındaki maliyet farkları ne kadar yüksek ise, ve gümrük vergileri ne kadar yüksekse ortaya çıkan tüketim etkisi o kadar ağır olacak entegrasyon dışı kalan ülkeler de bundan o kadar çok zarar görecektir. 

6- Ticaret Hacmi Etkileri: Ticaret yaratılması ve ticaret sapması durumlarının ortaya çıkması sonucunda dünya ticareti hacmi genişleyecektir. Uzun dönemde entegrasyon sonrasında, birlik içinde sağlanan verimlilik artışı ve buna bağlı olarak oluşan gelir artışı üçüncü ülkelerle olan ticaret hacmini de olumlu etkileyecektir. Üçüncü ülkelerle olan ticaret hacmindeki bu etki kısa dönemde olumsuzdur. Bu etkiler entegrasyonun büyüklüğüne ve kendine yeterlilik düzeyine bağlıdır. 

Bölgesel Entegrasyonların Dinamik Etkileri Nelerdir? 

1-  Entegrasyon sonrası ölçek ekonomilerinin ortaya çıkması, kaynakların yeniden dağılımı, rekabet artışı, pazar risklerinin azalması ve araştırma ve geliştirme çabalarının artması gibi unsurlara bağlı olarak verimlilik artışı ortaya çıkacaktır.

2-  Entegrasyon sonrası, aynı güçteki üretim birimleri arasında rekabet artarken, farklı güçteki birimlerden bir bölümünün Pazar payı kaybetmesi sonucu ile karşılaşılabilecektir.

3-   Entegrasyon sonrası pazarın genişlemesi ile daha önce pazarın darlığından dolayı kurulması rasyonel olmayan sanayi kollarının kurulması mümkün olabilecektir.

4-   Entegrasyon sonrası genişleyen pazar, bütünleşme sonrası azalan belirsizlikler yapılacak yatırımları önemli ölçüde artıracaktır.

5-   Pazar büyümesi, entegrasyon öncesi kullanılması pek mümkün olmayan sermaye yoğun teknolojilerin kullanılabilmesine olanak verecek ve teknoloji gelişmesi de mümkün olabilecektir.

6-   Genişleyen pazar içinde faaliyet gösteren birimlerin büyümesinle araştırma geliştirme faaliyetlerine ağırlık verilebilecek olup verimlilik bu şekilde daha da artırılabilecektir. 

Bölgesel Entegrasyonların Avantajları Nelerdir? 

1 - Entegrasyona taraf olan ülkeler kendi aralarındaki ticaretin engellerini kaldırdıkları ölçüde, karşılaştırmalı üstünlükler teorisinden daha fazla yararlanabileceklerdir. Bu anlamda her ülke daha düşük maliyetle ürettiğini satacak, pahalı ürettiğini birlik içinde ucuz üretenlerden alacaktır. Bu kaynakların daha rasyonel dağılımını, malların ucuzlamasını üretimi ve tüketimin dolayısıyla ticaretin artmasını sağlayacaktır.

2- Entegrasyona tabi olan ülkelerdeki tüketiciler fiyatlarda meydana gelecek düşüş ve seçme olanaklarından faydalanabileceklerdir.

3-  Bazı malların üretiminin artması dolayısıyla ticaretinin de artması,

4- Verimliliğin artması,

5-  Kaynakların rasyonel dağılım derecesinin artması,

6- Üye ülkelerin gelirlerinin artması,

7-  Üye ülkelerde bazı.malların ucuzlaması nedeniyle tüketimin artması,

8-    Pazar payının genişlemesiyle birlikte yeni üretim alanlarına girilebilmesi,

9-     Pazar payının genişlemesiyle birlikte, sermaye yoğun yatırımlara girilebilmesi,

10-Teknolojinin gelinmesi,

11- Piyasalarda riskin belirsizliğin azalmasıyla yatırımların artması,

12- Doğrudan yabancı yatırımların ve sermaye akımlarının artması ..  

Bölgesel Entegrasyonların Dezavantajları Nelerdir? 

1-  Kısa dönemde üye ülkeler arsındaki kalkınma ve koruma farklılıkları gibi temel hususlara dayanan, önemli maliyetler olabilecektir.

2-  Üçüncü ülkelere karşı dış ticarette engellerin sürdürülmesi nedeniyle, entegrasyona dahil ülkelerde üretilen ürünlerin üçüncü ülkelere göre daha ucuz görünmesi nedeniyle talep bölgesel ürünlere kayacaktır.

3-   Bölgesel entegrasyonun doğal sonucu olan rekabet artışına uyum sağladıkça sektörler arasındaki kaynak dağılımının da yeniden düzenlenmesi gerekmektedir. Bu arada önemli geçiş maliyetleri olabileceği gibi liberilazsyonu engelleyici, korumacı baskılar da olabilecektir.