Bilgi Toplumu ve Hizmet Sektörü 

Aslında G-8 ülkelerinde istihdamın yapısının değerlendirilmesi, bize iş­gücünün gittikçe artan bir oranda verimliliğinin yükseldiğini göstermektedir. Teknolojik ve örgütsel yenilenmeler kadın ve erkek olarak işgücünün gittikçe daha fazla ürettiğini, daha yüksek kalitede üretim yaptığını, daha az bir gayretle ve daha az kaynak kullanarak çalışanların direkt üretimden do­laylı üretime geçtiğini, toprağı dikmeden, sökmeden ve fabrikada üretmeden yeniliğe, tüketime ve yönetim işlevine yöneldiğini, dar bir iktisadi fa­aliyetten çeşitli meslekleri kavrayan yeni üretim biçimlerine kaydığını göstermektedir.

Gerçekten, istihdam yapısındaki değişme, yani istihdamın tarımdan en­düstriye ve sonra da hizmet sektörüne geçişi süreci, üç önemli hatayı da birlikte getirmektedir:

a- Tarımdan sanayiye ve sanayiden hizmetlere geçiş modelinde, fa­aliyetlerin iç yapısındaki farklılaşma hizmetler kavramı altında gösterilerek homojen bir değişkenlik içinde değerlendirilmektedir,
b- Böyle bir yaklaşım, bilgi teknolojisindeki yeni ve köklü değişmelere yeterli bir önem vermemektedir,
c- Küreselleşen bir ekonomide birbirine bağlı olarak gelişen gelişmiş toplum yapılarındaki kültürel, tarihsel ve müessesevi farklılıkları gözden ka­çırmaktadır. Gerçekten, G-8 ülkelerinde istihdamın yapısı incelendiğinde, bilgi toplumlarının da özelliklerini belirleyen aşağıda gösterilen ortak nok­talar söz konusudur: 

1- Gittikçe daralan bir tarım istihdamı,
2- Sürekli bir biçimde azalan imalat sanayii istihdamı,
3- Üretim ve sosyal hizmetlerin her ikisinde de ortaya çıkan yükselme (özellikle birincisinde işletme hizmetleri, ikincide sağlık hizmetleri),
4- Bir iş yaratma kaynağı olarak hizmet sektörlerinde artan farklılaşma,
5- Yönetimsel, profesyonel ve teknik işlerde hızlı artış, yarı vasıflı büro işleri ve satış işçilerindeki beyaz yakalı çalışanların büyümesi,
6- Önemli ve nisbeten kararlı olarak perakende ticarette bir istihdam yapısının ortaya çıkışı,
7- Meslek yapısının zaman içinde gittikçe yükselmesi, özellikle daha yüksek bir vasıf ve eğitim talep eden mesleklerin payının artışı. 

Diğer yandan, G-8 ülkeleri başka açılardan analiz edilip değerlendirilmeye tabi tutulursa, bu ülkelerin istihdam ve meslek yapılarında bazı farklılıklar gözlenmektedir. Basitleştirilmiş bir şekilde bu farklılıkları model içinde ortaya koyabiliriz: "Hizmet ekonomileri modeli" genelde ABD, İngiltere ve Kanada'yı içine almaktadır. Bu modele göre, 1970'lerden sonra imalat sanayii istihdamında hızlı bir daralma görülmektedir. Bilgi toplumuna geçişle bu eğilim hızlanmaktadır. Hemen hemen tüm tarım istihdamı be taraf olduğu için ortaya tamamiyle yeni bir istihdam yapısı çıkmaktadır. 

Değişik hizmet faaliyetleri arasında farklılıklar, sosyal yapının analizinde anahtar rolü oynamaktadır. Bu modelde sermaye, yönetim hizmetleri, işletme üretim hizmetlerinin önünde gelmekte ve sosyal hizmet sektörleri sürekli artmaktadır. Özellikle, sağlık hizmetleri ve eğitim hizmetleri alanındaki istihdam keskin bir biçimde genişlemektedir. Yönetim kategorilerinde ise, orta kademe yönetim dahil olmak üzere bu guruplarda istihdam genişlemektedir. 

Esas itibariyle Japonya ve bir ölçüde Almanya tarafından temsil edilen "info-endüstri modeli"nde ise, imalat sanayii istihdamı azalmakla birlikte aşağı yukarı toplam işgücünün %25’i civarında, nisbeten yüksek bir seviyede kalmaktadır. Bu model, imalat sanayi işlerinin azalmasına mukabil imalat faaliyetlerinin güçlenmesi sonucunu doğurmaktadır. Bu modelin sonucu olarak iş hayatı hizmetleri, mali hizmetlerden daha önemli bulunmaktadır ve istihdamın firma üretimi ile ilgisi daha güçlüdür. Kuşkusuz bunun anlamı, Japonya ve Almanya'da finans faaliyetleri önemsizdir, Şeklinde olamaz. Çünkü, gerçekten dünyadaki on büyük bankadan sekiz tanesi Japonların'dır. 

Bütün bunlara rağmen, esas büyüme endüstriye bağlı hizmetlerde sosyal hizmetlerde görülmektedir. Özellikle, Japonya'da diğer bilgi toplumlarına nazaran sosyal hizmetlerde dikkati çekici daha düşük bir istihdam gözlenmektedir. Bu durum, bir ölçüde Japon ailesinin yapısından ve sosyal hizmetlerin firma yapısı içerisinde karşılanmasından doğmakta Temelde endüstri-ötesi toplumların, tarım ve imalat sanayii yerine, hizmet sektörü ekonomileri olduğunu ifade edebiliriz.